تاثیر فضای مجازی بر امنیت اجتماعی

فضای مجازی به عنوان فناوری جدید ارتباطی، تحولات جدیدی در نوع نگاه و ارتباط اجتماعی به وجود آورده است. ماهیت فضای مجازی و تاثیر آن بر امنیت اجتماعی به گونه ای است که در کنار فرصت های فراوان، قابلیت ایجاد تهدید و ناامنی داشته و الزام های خاص خود را در این حوزه دارد. هدف این تحقیق ارایه مدل مفهومی تاثیر فضای مجازی بر امنیت اجتماعی و شناخت ابعاد و مولفه های این مدل است. مدل مفهومی با استفاده از روش فراترکیب با مراجعه به مقالات، کتاب ها و سایر منابع علمی فارسی و انگلیسی و ابزار مطالعه کتابخانه ای و سند پژوهی، در دو متغیر فضای مجازی و امنیت اجتماعی استخراج شده و سپس با استفاده از ضریب کاپا و مصاحبه با خبرگان، اعتبار مدل تایید گردیده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که بر مبنای نظریه سیستم ها (دو سیستم فضای مجازی و امنیت اجتماعی)، مدل مفهومی تاثیر فضای مجازی بر امنیت اجتماعی متشکل از دو بخش می باشد، بخش اول لایه های فضای مجازی است که به چهار لایه فیزیکی، منطقی، اطلاعات و اجتماعی (کاربران) تقسیم می گردد. در بخش دوم مدل مفهومی، امنیت اجتماعی به سه بعد؛ عینی (رفتاری) ذهنی (شناختی) و ساختاری (نهادی) تقسیم بندی شده است. نحوه ارتباط و تاثیرگذاری فضای مجازی بر امنیت اجتماعی به گونه ای است که چهار لایه فضای مجازی هرکدام بر ابعاد و مولفه های امنیت اجتماعی به صورت یک ماتریس چندگانه تاثیر می گذارند. در این راستا پیشنهادهایی از قبیل؛ سامان دهی، یکپارچگی و تمرکز در مدیریت و تصمیم گیری درباره فضای مجازی در کشور، رصد نظام مند و مستمر فرصت ها و تهدیدهای فضای مجازی، اشاعه «سواد فضای مجازی» و «اخلاق فضای مجازی»، تولید محتوای بومی و فاخر و... ارایه شده است.