واکاوی علی لایه ای رشد جمعیت در ایران و رهیافت های رسانه ای آن

موضوع جمعیت و ابعاد آن، نقطه مرکزی هر نظام اجتماعی و رسانه ای است. روندها و تغییرات جمعیتی ایران نشان می دهد که در آینده ای نه چندان دور، به دلیل تخلیه جمعیت جوانان به سنین سالمندی، احتمال مواجهه کشور با مشکلات بسیار، دور از انتظار نیست. در پژوهش حاضر، به واکاوی علی لایه ای عوامل کلیدی، دلایل زمینه ای و رهیافت های موثر بر رشد جمعیت و اولویت بندی و دسته بندی آنها از منظر رسانه پرداخته شده است. این پژوهش، به لحاظ هدف، کاربردی اکتشافی و نوع روش آن، توصیفی پیمایشی بوده و بر اساس مطالعات جامع، جلسات پنل خبرگی و پرسشنامه های نیمه باز، مبادرت به شناسایی و اولویت بندی متغیرهای موثر بر رشد جمعیت جوان و پویا و رهیافت های رسانه ای کرده است. در این زمینه با کمک ابزارهای تجزیه وتحلیل آماری همبستگی پیرسون، واریانس فریدمن و ضریب آلفای کرونباخ، روابط و کنش عوامل، شناسایی و اولویت بندی و پایایی و روایی پرسشنامه از طریق تایید خبرگان و محاسبه آلفای کرونباخ (0/801) تضمین شده است. بر این اساس، رسیدن به نرخ باوری بیش از سطح جانشینی نسلی، مهم ترین شاخص راهبردی برای رشد جمعیت جوان و پویا شناخته شده و 10 عامل کلیدی «ازدواج نکردن»، «دیر ازدواج کردن»، «تاخیر در باز ازدواج»، «تمایل نداشتن به فرزندآوری در سطح جانشینی»، «طلاق»، «سقط جنین»، «ناباروری»، «الگوی بارداری سلامت»، «مرگ ومیرهای زودرس» و «مهاجرت» به همراه 40 دلیل زمینه ای، دارای بیشترین تاثیر دانسته شده است. در نهایت نیز، رهیافت های رسانه ای با شناسایی 13 مخاطب کنشگر موثر و 14 محور اقدام و مضامین برنامه سازی برای تحقق رشد جمعیت در ایران، شناسایی و تدوین شده است.