علت شناسی ارتکاب جرایم سایبری و سازوکارهای پیشگیری از آن

قانون جرایم رایانه‌ای سرانجام پس از فراز و نشیب‌های فراوان در سال 1388 تصویب  و به ترتیب  اجرا نهاده شد و دست به جرم انگاری رفتارهای مجرمانه که به تاسی از کنوانسیون جرایم رایانه‌ای اتخاذ شده بود پرداخت.  این قانون به عنوان یک قانون نوین و نوپا تحلیل و بررسی حقوقی از جنبه‌ها و صور مختلف را می‌طلبید از این رو بررسی‌های کیفری از جنبه‌ها و منظرهای مختلف در خصوص جرایم رایانه‌ای از زمان تصویب تا حال حاضر صورت گرفته است اما آن چه مورد کنکاش و پژوهش قرار نگرفت و از منظر پژوهشگران مغفول مانده بررسی علت شناسانه جرایم رایانه‌ای است. نگاه علت‌شناسانه به پدیده‌ی جنایی، بر شناخت ما از سبب‌های پدیدآورنده‌ی آن می‌افزاید. به ویژه، عرصه‌های ناشناخته یا نوشناخته‌ی اجتماعی که هنجارهای نوینی را نیز به همراه آورده‌اند. نمونه‌ی بارز قابل اشاره در دنیای امروز، جهان فناوری اطلاعات و ارتباطات است که همانند جهان خاکی، از بزه و بزهکاری در امان نمانده است. این مباحث به جرم‌شناسان کمک می‌کند تا با توجه به شرایط و ویژگی‌های فضای سایبر، راهکارهای مناسبی را برای سالم‌سازی آن پیشنهاد دهند. عوامل فردی و محیطی، چه در دنیای فیزیکی و چه در دنیای سایبر، نقش تعیین کننده‌ای در پیشبرد فرایند جنایی و بزهکاری ایفا می‌کنند. برخی ویژگی‌های فردی بزهکاران رایانه‌ای به آن‌ها در پیشبرد اهداف شومشان کمک می‌کند. همچنین خود فضای سایبر نیز ویژگی‌ها و بسترهای جرم‌خیزی دارد که انگیزه‌های جنایی مرتکبان بالقوه را تحقق می‌بخشد.