شکل گیری گفتمانی شادی در ایران

پژوهش حاضر با هدف ارایه تحلیلی از ظهور گفتمانی شادی، درصدد است تا به اینمسیله در وضعیت ایران پاسخ دهد که چگونه شادی، در هییت مسیلهای مذهبی، درونعقلانیت حکومتی قرار گرفت. بر این اساس، پیوند گفتمان فقهی با کردار حکمرانیاهمیت خواهد یافت؛ چراکه از آن پس، شادی بهعنوان یک حقیقت تمامعیار حقوقی،مذهبی و سیاسی ظهور کرده است. در این راستا و برمبنای الگوی فوکویی تبارشناسی،این پرسش مطرح میشود که چه نوع بسترهای تاریخی، ترسیم چشماندازی فقهی را دراقتصاد گفتمانی شادی، ممکن کرد؟ روش انجام پژوهش حاضر، تحلیل گفتمان فوکوییاست؛ لذا جعبهابزار تحلیلی مورد استفاده قرار میگیرد که برگرفته از رویکرد تاریخیفوکو در تحلیل گفتمان است. مطابق با یافته ها، میتوان آغاز حکمرانی سیاسی مبتنی برفقه را در عصر صفویه، نقطه عطف اصلی دانست که از آن پس، عقلانیت جدید شادی ازطریق بهکارگیری مجموعهای از تکنیکها، ممکن شد. تفکیک سازمانی، فراخوانیمجتهدان شیعی و اعطای مناصب قضایی- سیاسی به آنها، اعطای سیورغال و واگذاریموقوفات، از تکنیکهای مهم به کار رفته است. این سامانه، به داشتن مناسبات ابزاریهرچه بیشتر با گفتمانهای مبتنی بر نفوذ، گرایش دارد.