مکان یابی اجرای عملیات بوته کاری با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) (مطالعه موردی: حوزه آبخیز مراوه تپه، استان گلستان)

بوته کاری یکی از روش های احیای مراتع تخریب یافته است که اجرای اصولی آن به ملاحظه همزمان چندین عامل وابسته می باشد. لذا در این تحقیق به منظور مکان یابی اجرای عملیات بوته کاری در مراتع حوزه آبخیز مراوه تپه، از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) استفاده گردید. در این پژوهش از معیارهای پوشش گیاهی، خاک شناسی، فیزیوگرافی و اقلیم به همراه چهارده زیرمعیار استفاده شد. با استفاده از مدل FAHP ماتریس های مقایسات زوجی فازی معیارها و زیرمعیارها ایجاد شد و با اعداد فازی مثلثی ارجحیت نسبی هر یک بر دیگری با نظر کارشناسان ارایه گردید. سپس وزن های معیارها و زیرمعیارها با استفاده از مدل تحلیل توسعه ای چانگ به دست آمد. آن گاه لایه های اطلاعاتی زیرمعیارها تهیه شد و وزن های FAHP در آن ها اعمال گردید. در گام آخر لایه های اطلاعاتی وزن دهی شده باهم تلفیق شد و نقشه اولویت بندی شده جهت اجرای عملیات بوته کاری فراهم آمد. نتایج بیان گر آن است که معیارهای اقلیم و خاک شناسی به ترتیب با وزن های 529/0 و 254/0 و زیرمعیارهای متوسط بارندگی سالیانه، EC و درصد تاج پوشش به ترتیب با وزن های 313/0، 145/0 و 121/0 به عنوان مهم ترین عوامل اکولوژیکی، بیشترین تاثیر را در مکان یابی این عملیات دارند. همچنین نتایج نشان داد که مناطق با اولویت عالی برای اجرای پروژه اصلاحی بوته کاری 07/9 درصد از کل منطقه موردمطالعه را شامل می شود. درنهایت به منظور ارزیابی صحت مکان یابی صورت گرفته، اقدام به اعتبارسنجی مدل از طریق بازدید صحرایی و با بررسی خصوصیات اکولوژیکی، گردید. صحت نتایج 79/92 درصد محاسبه گردید. نتایج نشان داد که استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی و فازی به دلیل ساده سازی فرایندهای پیچیده و رفع عدم قطعیت، می تواند در تصمیم گیری ها قدرت انتخاب مناسب تری را در اختیار مدیران قرار می دهد.