ارزیابی وضعیت ایمنی ذاتی در یک واحد فرآیندی با استفاده از شاخص ایمنی ذاتی یکپارچه (I2SI)

ایمنی ذاتی به مجموعه اقداماتی گفته می شود که سطح ایمنی را بدون اضافه کردن تجهیزات ایمنی افزایش می دهد. در ایمنی ذاتی به جای کنترل یا پذیرش خطر هدف حذف خطر است. هدف از این مطالعه ارزیابی وضعیت ایمنی ذاتی در یک واحد فرآیندی و مقایسه هزینه های آن در مقایسه با  هزینه های ایمنی سنتی بود.

برای ارزیابی وضعیت ایمنی ذاتی فرایند از روش ایمنی ذاتی یکپارچه ([1]I2SI) استفاده شد.  این روش از دو زیر شاخص اصلی شامل، شاخص خطر (HI[2]) و شاخص پتانسیل ایمنی ذاتی(ISPI[3]) تشکیل شده است. که با استفاده از این دو شاخص، ایمنی ذاتی برای هر فرآیند یا تجهیز محاسبه خواهد شد. هریک از این شاخص ها از زیرشاخص های مجزایی تشکیل شده اند. در ابتدا با برآورد دو شاخص آسیب (DI[4]) و شاخص کنترل خطر و فرآیند (PHCI[5])، شاخص خطر محاسبه شد. شاخص آسیب نیز براساس میزان آسیب و با مدلسازی وخیم ترین سناریو ممکن با نرم افزار PHAST محاسبه شد.

شاخص آسیب برای برج متانزدا بیشتر از باقی تجهیزات محاسبه شد که دلیل آن علاوه بر فشار بالای فرآیندی، حجم بالای موجودی آن است. همچنین شاخص آسیب برای LP REFR. Circulation Drum که کمترین حجم در نتیجه کمترین مقدار موجودی را در بین باقی تجهیزات دارد، کمتر از بقیه است (45).  به همین صورت شاخص کنترل خطر فرآیند برای برج متانزدا بیشتر از باقی تجهیزات برآورد شد که نشان دهنده ایمنی ذاتی پایین این تجهیز و نیازمند بودن آن به اقدامات کنترلی است.

شاخص  برای فرآیند مورد مطالعه 0.41 محاسبه شد که نشان دهنده پایین بوده وضعیت ایمنی ذاتی این فرآیند است. دلیل این موضوع می تواند عدم آگاهی یا بی توجهی طراحان و مهندسان فرآیند به اصول ایمنی ذاتی در طراحی و راه اندازی فرآیند باشد. از طرف دیگر اگرچه بهترین زمان جهت اجرای اصول ایمنی ذاتی فاز طراحی از چرخه عمر سیستم است اما در فاز بهره برداری نیز می توان با توجیه اقتصادی برخی از اصول ایمنی ذاتی را اجرا کرد. بر اساس نظر طراحان و مهندسین فرآیند اصل تعدیل را می توان بدون هیچ هزینه اضافه ای در فاز بهره برداری اجرا کرد که علاوه بر افزایش ایمنی ذاتی فرآیند هزینه نگهداری تجهیزات را نیز کاهش می دهد. ارزیابی  وضعیت ایمنی ذاتی با استفاده از شاخص ایمنی ذاتی یکپارچه ()  می تواند در تمام مراحل چرخه عمر سیستم، از جمله فاز بهره برداری و طراحی انجام شود. نتایج نشان داد توجه به اصول ایمنی ذاتی به ویژه  در فاز طراحی می تواند علاوه بر کاهش هزینه های راهبردی فرآیند و تجهیزات، سطح ایمنی آن ها را بدون کاهش در میزان تولید، افزایش دهد.