اثر تامین حقابه هورالعظیم با زهاب نیشکر بر کارکرد اکولوژیک تالاب

رویشگاه های ماندابی شامل دریاچه ها، رودخانه ها، چشمه سارها، جویبارها، آبشارها، جنگلها و چمنزارهای ماندابی هستند که در هر سرزمین با حضور دایمی آب در آن رویشگاه به وجود می آیند. حضور و جریان آب در این چرخه، خط قرمز ادامه حیات در کره زمین به حساب می آید (جلیلی، 1397). تالاب ها از جمله مولدترین محیط های جهان اند که با فراهم ساختن آب و قابلیت زادآوری اولیه، نقش مهمی در بقای گونه های بی شماری از گیاهان و جانوران وابسته به خود و در نتیجه تنوع زیستی در دنیا ایفا می کنند.   این اکوسیستم ها از ارزش اقتصادی زیادی برخوردارند که از جمله آن ها می توان تامین آب، شیلات (بیش از دو سوم برداشت محصول ماهی جهان وابسته به سلامت مناطق تالابی است)، زراعت (از طریق حفظ آب و نگهداری مواد غذایی حاصل از دشت های غرقابی)، تولید چوب، منبع انرژی لجنی و گیاهی، چشم انداز تفریحی و گردشگری، پشتیبانی از تنوع گسترده حیات وحش و حفاظت میلیون ها نفر از عواقب فاجعه بار سیل ها، طوفان ها و امواج دریا را نام برد (Anonymous, 1982). وضعیت موجود تالاب‏های ایران نشان می‏دهد که بسیاری از آنها بر اثر مدیریت نادرست آب، تغییر و تبدیل کاربری اراضی و یا تغییرات اقلیمی و خشکسالی، دچار تغییرات شگرفی در وضعیت هیدرولوژیکی خود شده‏اند. این تغییرات علاوه بر اینکه سطح آبگیر تالابها را کاهش داده است، با کاهش کیفیت منابع آب ورودی به تالاب بر کارکرد اکولوژیک آن نیز اثر منفی گذارده است. در حقیقت تامین حقابه تالاب ها از طریق آبهای نامتعارف (زهاب اراضی کشاورزی، زهاب صنایع، فاضلاب شهری و...) با وجود افزایش سطح آبگیر، از کیفیت عملکرد اکولوژیک آن به شدت کاسته است.