اندیشه های آرمان‏شهری در نخستین نمایشنامه های اکبر رادی با رویکرد به آرمان‏شهر فلسفی فارابی

مقاله حاضر به بررسی سه نمایشنامه برگزیده از آثار دهه 1340 اکبر رادی، نمایشنامه نویس معاصر، با رویکرد به اندیشه‏ های آرمان‏شهری ابونصر محمدبن فارابی، می‏پردازد. در این پژوهش، با رویکرد به نگرش‏ های آرمان‏شهری فارابی، به آثار دراماتیک معاصر، نگریسته شده است. اکبر رادی، نمایشنامه نویسی ایران را برای بیش از چهار دهه، تحت تاثیر آثار خود قرار داد و الگوهای نوینی در نمایشنامه ‏نویسی کشورمان، از حیث انتخاب موضوع و به ویژه زبان نمایشی پدید آورد. مقاله حاضر با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی یافته هایی که به روش کتابخانه‏ ای به دست آمده است می‏ پردازد و قصد دارد که اندیشه ‏های آرمان‏شهری شخصیت‏ های آثار رادی را در پرتو دیدگاه‏ های آرمان‏شهری محمد فارابی بسنجد و با استفاده از رویکردی ایرانی - اسلامی در فلسفه، به نقد آثار رادی بپردازد. هدف از این پژوهش، نگرش به آثار نمایشی معاصر از منظر اتوپیایی است. اتوپیا یکی از بن‏ مایه‏ های مشترک و بنیادین، در بسیاری از آثار ادبی جهان بوده است و معمولا در پژوهش ‏های ادبی در این خصوص، به آرای افلاطون و توماس مور و دیگر نظریه ‏پردازان غربی مراجعه می ‏شود. اکبر رادی، در نمایشنامه‏‏ هایش شخصیت‏ هایی خلق کرده که همگی از طریق راه ‏های گوناگون به دنبال مدینه ‏فاضل ه‏ای برای رهایی از وضع موجود و سعادت خود یا جامعه بوده‏اند. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق، در همه نمایشنامه هایی که اکبر رادی که در دهه چهل نوشته است، شخصیت های گوناگونی با اندیشه های آرمان‏شهری وجود دارند. نکته حایز اهمیت در آثار دهه40 رادی این است که همه شخصیت های آرمان شهری رادی در راه دستیابی به آرمان شهرهای خود ناکام می مانند.