تحلیل ریخت های اسطوره ای در نگاره جام زرین حسنلو (عصر آهن) بر اساس رویکرد منظومه شبانه و روزانه ژیلبر دوران

بیان مسئله: 

نگاره جام زرین حسنلو، از هنرهای اصیل برجای مانده محوطه حسنلو است که دربردانده  نگرش ها و باورهای جوامع بشری (عصر آهن) است. هنرمند در این اثر (جام زرین حسنلو)، مضامینی اهورایی (نیک) را در برابر مضامین اهریمنی (شر) به تصویر کشیده است و از این منظر، تصویری را که دارای  ارزش گذاری بار  مثبت یا منفی است، آفریده است. نگریستن از این منظر به نگاره جام زرین حسنلو، ریشه در رویکرد اسطوره شناسی «ژیلبر دوران» دارد. وی بر این باور است، تصویرهای ذهنی به دو منظومه، شبانه و روزانه تقسیم می شوند. با توجه به این منظومه ها،  اینکه  در جام حسنلو چه رویکردی اسطوره ای غالب است سوالی است که در این پژوهش به آن پاسخ داده می شود.

هدف این پژوهش، شناخت مفاهیم اسطوره ای عناصر هنری ایران  با نگرش های  جدید است.

روش پژوهش: 

روش پژوهش حاضر، توصیفی - تحلیلی است. داده پژوهش به روش موردی بررسی و تحلیل شده است. جمع آوری اطلاعات نیز به شیوه کتابخانه ای است.

هنرمند، نگاره جام حسنلو را با یاری گرفتن از صورت های تخیلی و قدرت متافیزیکی آن و با استمداد از اسطوره پردازی، مضامین مثبت شخصی و جامعه دوره خود را به تصویر در آورده و مقارن با آن،  مضامین منفی را ترسیم نموده است. در تقابل منظومه روزانه (عرشی، روشنایی و جداکننده) منظومه شبانه (ریخت های سقوطی، تاریکی و حیوانی) به کار برده است، در نهایت منظومه روزانه به نسبت شبانه در تصاویر جام زرین حسنلو از بسامد بالایی برخوردار است.