مقایسه مقیاس مکانی دبی حداکثر لحظه ای در حوضه دریای خزر و حوضه کرخه

رابطه بین مساحت و دبی پیک حوضه همواره به منظور تعیین دبی در مناطق فاقد آمار مورد استفاده قرار گرفته است. در یک منطقه با پاسخ هیدرواوژیک مشابه این رابطه در حوضه های مختلف با نسبت برابر تغییر می کند. در این حالت به این نسبت مقیاس ساده گفته می شود. اگر تغییرات این نسبت ثابت نباشد رابطه چند مقیاسی بین دبی و مساحت وجود دارد و مساحت به تنهایی نمی تواند برای برآورد دبی سیل در مناطق بدون آمار مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین لازم است در توسعه مدل های منطقه ای سیل ابتدا این مسئله مورد آزمون قرار گیرد. این مطالعه به بررسی روش آماری مقیاس مکانی در دو حوضه ی آبخیز دریای خزر و رودخانه ی کرخه می پردازد و سپس نتایج حاصل را با یکدیگر مقایسه می کند. بدین منظور دبی حداکثر لحظه ای 46 ایستگاه هیدرومتری در حوضه دریای خزر و 24 ایستگاه در حوضه کرخه انتخاب شده است. این ایستگاه ها دارای رفتار هیدرولوژیک مشابه در بین ایستگاه های موجود در حوضه خود هستند.. روش آماری مقیاس مکانی در این ایستگاه ها با استفاده از گشتاورهای وزنی احتمال دبی حداکثر لحظه ای و مساحت تحت پوشش هر ایستگاه انجام گرفت. نتایج نشان داد که در حوضه ی دریای خزر پارامتر مقیاس مکانی حالت ساده و در حوضه ی کرخه حالت چند مقیاس مکانی می باشد بنابراین می توان گفت که برای تخمین دبی در مناطق فاقد آمار حوضه ی کرخه نمی توان از روش شاخص سیلاب و رابطه توانی دبی- مساحت استفاده نمود در حالیکه در حوضه دریای خزر این عمل امکان پذیر می باشد.