اثر پیش تیمار اسمزی و آب بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم برنج (Oryza sativa L.) در بستر خشک در شرایط آب و هوایی مازندران

تکنیک پرایمینگ (پیش تیمار) بذر یکی از روش های موثر در استقرار سریع و بهبود ویژگی زایشی برنج در شرایط کشت مستقیم است. به منظور بررسی اثر پیش تیمار اسمزی و آب (اسموپرایمینگ و هیدروپرایمینگ) در بهبود عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم برنج آزمایشی در بهار سال 1398 در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل دو رقم برنج طارم و شیرودی و پیش تیمار در پنج سطح شامل پیش تیمار با آب (24 ساعت)، کلرید کلسیم (پتانسیل اسمزی 25/1- مگاپاسکال در 24 ساعت)، کلرید پتاسیم (پتانسیل اسمزی 25/1- مگاپاسکال در 24 ساعت)، اسید اسکوربات (10 میلی گرم در یک لیتر آب به مدت 24 ساعت) و شاهد (عدم پیش تیمار) بود. نتایج اثر رقم نشان داد درصد سبز شدن با 88 و 78 و سرعت سبز شدن با 2/0 و 15/0 در روز به ترتیب در ارقام شیرودی و طارم به دست آمد. هم چنین اثر پیش تیمار بر سرعت سبز شدن در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود، به طوری که بالاترین سرعت سبز شدن در پیش تیمار با کلرید کلسیم، کلرید پتاسیم و آب به دست آمد که به ترتیب 50، 36 و 29 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داشت. بیش ترین ارتفاع بوته برنج در رقم شیرودی تحت پیش تیمار با کلرید کلسیم، کلرید پتاسیم و آب به ترتیب با 107، 104 و 103 سانتی متر به دست آمد. نتایج نشان داد که مقدار شاخص کلروفیل لایه های مختلف پوشش گیاهی در کلیه تیمارهای پیش تیمار در رقم شیرودی بالاتر از رقم طارم بود. بالاترین عملکرد دانه و بیولوژیک بالاتری به ترتیب با 5513 و 13223 کیلوگرم در هکتار در رقم شیرودی به دست آمد. پیش تیمار با کلرید کلسیم، کلرید پتاسیم، آسکوربات و آب به ترتیب 19، 14، 10 و 14 درصد نسبت به تیمار شاهد سبب افزایش عملکرد دانه گردید. به طورکلی نتایج نشان داد پیش تیمار با کلرید کلسیم و کلرید پتاسیم موجب بهبود کارکرد بذر و در نتیجه افزایش عملکرد در شرایط کشت مستقیم برنج می شود.