بررسی و تحلیل نسخه خطی «طب منظوم» اثر عبدالکریم اعرج متخلص به عجزی

یکی از منظومه های ناشناخته طبی قرن هشتم، نسخه طب منظوم اثر حکیم عبدالکریم اعرج متخلص به عجزی است که با شماره 757 در کتابخانه مدرسه عالی سپهسالار نگهداری می شود و در 6896 بیت با خط نستعلیق کتابت شده است. این اثر در 433 صفحه و در قالب مثنوی و وزن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (بحر رمل مثمن مقصور) در قرن هشتم سروده شده است. هدف این نوشتار، بررسی و تحلیل نسخه طب منظوم و نیز آشنایی با مفاهیم پزشکی قرن هشتم، بیماری ها و روش درمان آن هاست. نگارندگان در این مقاله به بررسی این منظومه در سه سطح صوری و زبانی، سطح بلاغی و سطح فکری محتوایی می پردازند. نسخه طب منظوم حاوی اطلاعات طبی قرن هشتم است. سراینده این منظومه بیشتر طبیب بوده تا یک شاعر، به همین دلیل سطح ادبی این منظومه بسیار پایین است، اما از نظر علمی و محتوایی ارزشمند است. از ویژگی های این منظومه انتقال مفاهیم پزشکی به صورت ساده و موجز است.