چالش های پیش روی حقوق کیفری و پزشکی قانونی در قبال اسباب زمینه ای دخیل در جنایت

احراز سببیت در جنایات عمدی و غیر عمدی از پیچیده ترین مباحث حقوق کیفری و پزشکی قانونی است، در این بین دخالت اسبابی که ناشی از ویژگی های مجنی علیه هستند و در درون مجنی علیه و به عنوان اسباب زمینه ای مطرح می گردند، این پیچیدگی را از حیث وجود یا عدم سببیت ناشی از آنها و چگونگی تاثیر، چند برابر می کند. در این مقاله با موضوع چالش های پیش روی حقوق کیفری و پزشکی قانونی در قبال اسباب زمینه ای دخیل در جنایت و با توجه به اهمیت و ضرورت موضوع از حیث اختلاف نظر در خصوص نقش اسباب زمینه ای در رویه قضایی پرداخته شده است. این مقاله با هدف ارایه الگویی متناسب از چگونگی نقش اسباب زمینه ای ضمن بررسی برخی آراء صادره مرتبط با اسباب زمینه ای می باشد.

مواد و روش ها: 

این مقاله توصیفی تحلیلی، و با بهره گیری از روش اسنادی و استفاده از ابزار فیش برداری تهیه و تدوین گردیده است.

یافته ها: 

یافته ها حاکی از این است که؛ سبب زمینه ای با نظر کارشناسی پزشکان قانونی در کنار مباشر و یا سایر اسباب می تواند با ایفای نقش ایجادی در حصول نتیجه مجرمانه مطرح شود، لیکن در بیشتر موارد نقش سبب زمینه ای، تسریع و یا تشدید اثر فعل مباشر و یا سایر اسباب می باشد و در این گونه موارد اطلاق عنوان سبب به زمینه موجود و تعیین سهم در نتیجه حاصله مورد پذیرش نمی باشد، ولی می توان در کنار مباشر و یا سایر اسباب سهمی را برای آن در نظر گرفت.

ملاحظات اخلاقی:

 از ابتدا تا انتهای مقاله با پایبندی به اصول صداقت و امانت داری تهیه و تدوین گردیده است.

نتیجه گیری: 

با توجه به سکوت قانون در نظام حقوقی ایران و از طرف دیگر فقدان قواعد فقهی صریح در مورد نقش و تاثیر اسباب زمینه ای، در بررسی رویه قضایی محاکم کیفری ایران، از یک طرف شاهد تشتت آراء هستیم که برخی از دادگاه ها، تاثیر اسباب زمینه ای را نپذیرفته و برخی دیگر بر مبنای نظریات پزشکی قانونی، آن را پذیرفته اند که در موارد متعددی رویه قضایی با پذیرش نقش و سهم برای اسباب زمینه ای که فقط نقش تشدید کننده و یا تسریع کننده در جنایت ارتکابی داشته اند، از مسیر انصاف و عدالت و رعایت اصل برابری اشخاص دور شده اند و ضروری است و می طلبد در راستای حمایت از مجنی علیه ضعیف تر و دارای سبب زمینه ای مورد پذیرش قرار دهد.