ارزیابی کیفیت منابع آب آثار طبیعی ملی دهلران با استفاده از شاخص کیفیت آب (WQI)

در بحران کنونی آب، استفاده از چشمه ها در بسیاری از مناطق به بشر کمک کرده است. کاربرد شاخص ها و روش های آماری اطلاعات مفیدی در راستای درک کیفیت آب و برنامه ریزی برای مدیریت درست آن، ارایه می دهد. زمانی که منابع آب علاوه بر استفاده متعارف ویژگی های منحصر به فردی دارند؛ از جمله رودخانه، چشمه های آبگرم و چشمه قیر دهلران، این موضوع اهمیت بیشتری می یابد. در این مطالعه، 28 نمونه از آب چشمه های آبگرم، 4 نمونه از آب رودخانه و 4 نمونه از آب چشمه قیر برداشت شدند. پارامترهای مورد اندازه گیری دما، pH، EC، سدیم، پتاسیم و نیترات بودند. آزمون های آماری آنالیز واریانس یک طرفه و تی تک نمونه ای به ترتیب برای مقایسه سه منطقه با هم و مقایسه با استاندارد WHO و استاندارد ملی ایران بکار گرفته شدند. همچنین برای طبقه بندی کیفیت آب از شاخص های ویلکاکس، WQI و INWQS استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، آب چشمه قیر از نظر تمام پارامترها با دو منطقه دیگر دارای تفاوت معنی دار آماری بود و همه پارامترها در سه منطقه دارای اختلاف معنی داری آماری با استاندارد WHO و استاندارد ملی ایران و کمتر از آن بودند. بر اساس شاخص ویلکاکس همه نمونه ها نامناسب برای آبیاری؛ بر اساس شاخص WQI دارای کیفیت عالی و بر اساس INWQS از نظر pH برای آبزی پروری گونه های حساس تصفیه نیاز ندارند و از نظر نیترات تنها برای آبیاری مناسب هستند. با توجه به مدیریت و حفاظت منطقه به عنوان آثار طبیعی ملی، به نظر می رسد که نقش عوامل طبیعی از جمله زمین شناسی و وقوع سیلاب در ترکیب شیمیایی منابع آب بسیار مهم تر باشد و در مجموع بر اساس نتایج روش های به کار رفته بجز ویلکاکس، کیفیت آب مناسب ارزیابی شد. با این وجود با توجه به استفاده بهداشتی درمانی از چشمه های آبگرم و احتمال احداث امکانات رفاهی برای گردشگران نباید از نقش عوامل انسانی بر کیفیت منابع آب منطقه غافل شد.