مهار زیستی بیماری پوسیدگی طوقه برنج با استفاده از برخی قارچ های آنتاگونیست

بیماری پوسیدگی طوقه برنج با عامل Fusarium fujikuroi از بیماری های مهم برنج در دنیا و ایران می باشد که مدیریت تلفیقی آن با روش های مختلف اهمیت زیادی دارد. در این پژوهش به منظور دستیابی به جدایه های آنتاگونیست قارچی مناسب برای مهار زیستی این بیماری، اثر چهار جدایه از Trichoderma spp. و سه جدایه از Aspergillus spp .، روی قارچ بیمارگرF. fujikuroi با استفاده از روش های کشت متقابل، کشت روی اسلاید، متابولیت های فرار و متابولیت های غیرفرار در آزمایشگاه بررسی شد. نتایج تحقیق نشان داد که در کشت متقابل جدایه T. harzianum با 81/81 درصد موثرترین جدایه در مهار رشد میسلیومی بیمارگربود. در روش متابولیت های فرار، جدایه هایT. harzianum  و T. virens، با 33/73 درصد موثرترین جدایه ها در مهار رشد میسلیومی F. fujikuroi بودند. در روش متابولیت های غیرفرار، جدایه های A. awamori، T. viride وT. koningi بیشترین درصد مهار F. fujikuroi را از خود نشان دادند. در روش کشت روی اسلاید تمامی جدایه های متعلق به Trichoderma  و Aspergillus در مهار بیمارگر موفق بودند. این جدایه های قارچی روی گیاه برنج در شرایط گلخانه مایه زنی شدند. تمامی قارچ های مایه زنی شده قادر به کاهش شدت بیماری در گیاهان تیمار شدهبودندکه جدایه هایT. harzianum و T. virens به ترتیببا کاهش شدت بیماری به میزان 83 و 79 درصد موثرترین قارچ ها در بررسی های گلخانه ای بودند. همچنین به کارگیری همه جدایه های مورد مطالعه در گلخانه موجب افزایش ارتفاع، وزن تر و وزن خشک اندام هوایی و ریشه در حضور قارچ عامل بیماری در مقایسه با شاهد بیمار گردید. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین تیمارها تفاوت معنی دار قارچ های مورد استفاده در مطالعات گلخانه ای به جز در صفت وزن خشک را نشان داد. با توجه به نتایج به دست آمده از بررسی های بیوکنترل در آزمایشگاه و گلخانه، جدایه هایT. harzianum، T. virens و T. viride موثرترین آنتاگونیست هادر کنترل بیماری پوسیدگی طوقه برنج بودند.