استانداردسازی فوریتهای پزشکی از مهمترین راه های ارتقاء خدمات پرستاری

امروزه استانداردسازی بخش های اورژانس از مهمترین اولویت ها در سیستم های بهداشتی- ‏درمانی محسوب می گردد. اما، تاکنون بررسی مشخصی در ایران در خصوص نحوه و میزان استاندارد نمودن مراکز و بخش فوریت های طبی بیمارستانها انجام نشده است. این مطالعه توصیفی- مقطعی به منظور تعیین میزان رعایت استانداردهای پرسنلی، امکانات و تجهیزات در بخش فوریتهای بیمارستانهای لرستان از دی تا بهمن ماه‎1383انجام گرفت. ‏

اطلاعات مورد نظر توسط یک چک لیست (حاوی 397 سیوال در 6 گروه) بود که به طریق مشاهده و مصاحبه از مجموع‎10 بخش اورژانس جمع آوری گردید. اطلاعات اصلی شامل سیوالات مربوط به رعایت استانداردهای پرسنلی،اصول اخلاقی، وسایل و ملزومات،ترالی و انبار اورژانس بود که در دو نوبت بدون اطلاع قبلی به هر بخش مراجعه و جمع آوری گردید. سپس میانگین پاسخ های مثبت به موارد مربوط به رعایت اصول اخلاقی، وجود امکانات،وسایل، داروها و امکانات لازم به صورت رعایت استاندارد کامل (‏100% پاسخ مثبت)،نسبی(بیش از70 درصد پاسخ مثبت)،متوسط)بین70-50‏ درصد)و ضعیف (کمتر از50‏ درصد)تفسیر گردید. ‏

از مجموع ده بخش فوریتهای بیمارستانهای استان لرستان، اشغال تخت در‎3‏ بخش بیش از50‏ درصد و در سه بخش نیز کمتر از‎30 درصد بود. متوسط زمان انتظار مددجو از هنگام مراجعه به بخش تا دریافت اولین مراقبت،در 7 بخش بین10-5 دقیقه و در3بخش بین 5 تا‎10‏ دقیقه بود. 2 بخش بیش از‎70‏ مراجعه در 24ساعت داشتند. به طور کلی رعایت استاندارد از نظر وجود امکانات، داروها و وسایل مورد نیاز و اصول اخلاقی مربوط به بیمار و همراه او در هیچ یک از بخش ها به طور کامل رعایت نشده بود.‎90درصد بخش ها واحد جدا برای هر بیمار نداشتند. سه بخش نیاز مبرم به جراح اعصاب داشتند. پزشکان عمومی در 2بخش دوره آموزش فوریت ها و احیاء قلبی عروقی را نگذرانده بودند. در 7 بخش، تعداد پرسنل پرستاری استاندارد و در یکی از بخشها بیش از استاندارد بود. از 28قلم داروی خط اول در ترالی اورژانس، فقط یک بخش حداکثر 25 قلم دارو بقیه کمتر داشت. از نظر رعایت اصول و موازین اخلاقی در مورد بیمار و همراه او،2بخش وضعیت ضعیف و نامناسب داشتند. از 48 مورد لازم در رابطه با میزان آمادگی بخش های اورژانس هنگام مواجه با شرایط بحرانی،فقط یکی از بخش ها دارای ‏ 27 مورد و در بقیه کمتر بود . در خصوص رعایت معیارهای استاندارد از نظر امکان دسترسی شبانه روزی به قفسه اورژانس مجهز نیز، از 32وسیله مورد نیاز، فقط یک بخشها حداکثر23وسیله داشت و در بقیه کمتر بود.

به طور کلی نتایج این بررسی حاکی از وجود نارسایی های زیاد و غیر استاندارد بودن معیارهای مربوط به وسایل، داروها و تجهیزات اورژانس و همچنین عدم رعایت استانداردهای اخلاقی و رفتاری بود. البته از نظر تعداد پرسنل پرستاری،7 بخش استاندارد و یکی از بخش ها بیشتر از استاندارد بود.