منطقه گرایی و تغییر سیاست خارجی ج. ا. ایران در آسیای مرکزی (1398-1392)

سیاست خارجی یکی از عرصه‌های مهم برای همه دولت‌هاست وحتی بسیاری از مسائل داخلی مانند توسعه، رفاه، اشتغال و ثبات داخلی به نوعی در پیوند با سیاست خارجی موفق ایجاد می‌شود. سیاست خارجی کشورها، تحت تاثیر مقدورات ملی و محذوریت‌های بین‌المللی قرار دارد. در دولت یازدهم، جمهوری اسلامی ایران کوشش شده است که در فضای پس از توافق هسته‌ای (برجام) و در شرایط پرالتهاب حاکم بر خاورمیانه توجه بیشتری به مناطق آسیای مرکزی بعنوان یکی از مناطق مهم پیرامونی ایران صورت گیرد. دولت روحانی باتوجه به مفهوم منطقه‌گرایی تلاش داشته نفوذ خود را در مناطق آسیای مرکزی تقویت کند. مقاله پیش‌رو با اتخاذ رویکرد توصیفی- تحلیلی در چارچوب رویکرد منطقه‌گرایی، همکاری ایران با کشورهای آسیای مرکزی در دولت روحانی بررسی می‌کند. سوال اصلی این است که سیاست خارجی دولت روحانی چه تاثیری بر پیشبرد اهداف سیاسی و اقتصادی ایران در منطقه آسیای مرکزی داشته است و برای دستیابی به این اهداف از چه ابزارها و امکاناتی استفاده کرده است. فرضیه مطروحه بر این اصل استوار است که هدف سیاست منطقه‌گرایی دولت روحانی در آسیای مرکزی در راستای اهداف بلندمدت با غلبه بر ناکامی‌ها و توجه به پتانسیل‌های دو طرف برای تجارت، سرمایه‌گذاری و نفوذ متقابل است. از اینرو دولت با استفاده از اشتراکات فرهنگی، تاریخی و نیازهای اقتصادی تلاش نموده است روابط خود با کشورهای آسیای مرکزی گسترش دهد.