آسیب شناسی ازدواج های فامیلی با تکیه بر قصه های عامیانه

ازدواج های فامیلی و پیشگیری از آن تبدیل به مساله ای پیچیده شده است که برای حل آن، مطالعات و پژوهش های گسترده توسط حوزه های مختلف علوم نظیر حوزه های پزشکی، اقتصاد، جامعه شناسی و به ویژه حوزه های فرهنگی، ضروری به نظر می رسد. یکی از این زمینه ها، ادبیات عامیانه است. پژوهش حاضر با هدف همیاری با سایر رشته ها در آسیب شناسی ازدواج های فامیلی، با فرض این که مسایل فرهنگی عامل رغبت جوانان به ازدواج های فامیلی است و اغلب این ازدواج ها آینده زوجین و فرزندان آن ها را با خطر مواجه می سازد، سعی دارد ضمن بررسی چگونگی انعکاس مساله ازدواج های فامیلی در قصه ها و داستان های عامیانه به ریشه یابی علل و عوامل اقدام افراد به ازدواج های فامیلی و شناسایی آسیب های ناشی از   اینگونه ازدواج ها، بپردازد.

روش پژوهش: 

به منظور تحقق هدف فوق، مجموعه ای نسبتا کامل از قصه های عامیانه به نام «قصه های مشدی گلین خانم»، به عنوان جامعه آماری، انتخاب و به روش تحلیل محتوا با تکیه بر اسناد و آثار مکتوب ادبی، و استخراج مواد و داده‌ها به طریق کتابخانه‌ای  به تحلیل قصه های مذکور پرداخته است.

تحلیل نتایج به دست آمده نشان می دهد که 40 درصد ازدواج ها در قصه های عامیانه، ازدواج های فامیلی است و 100 درصد ازدواج های فامیلی بین پسرعمو و دخترعمو رخ می دهد. در این قصه ها مطلقا از آینده این زوج ها و یا از معلولیت فرزندان آن ها سخنی به میان نمی آید. در 25 درصد از این داستان ها، عوامل فرهنگی و  در 25 درصد عشق، به عنوان انگیزه ازدواج فامیلی مطرح شده است؛ و این  درحالیست که در 50 درصد موارد به طور مستقیم هیچ اشاره ای به انگیزه ازدواج نشده است. همچنین در 5/62 درصد موارد برادری که صاحب دختر است به دلیل برخورداری از امکانات مادی بیشتر نسبت به برادر دیگر، از دادن دختر خود به پسر برادرفقیرش ناراضی است. از نظر آسیب شناسی نیز، مشخص شد در 40 درصد موارد دخترعمو در معرض آسیب قرار می گیرد.

با توجه به تاکید بیش از 50 درصد قصه ها به ثروتمندبودن برادری که دختر داشت، برخلاف فرضیه تحقیق، چنین به نظر می رسد که انگیزه پسرعمو برای ازدواج با دخترعمو بیشتر مادی بوده است اگرچه قصه ها به طور مستقیم به این موضوع اشاره ای ندارند. همچنین در ازدواج های فامیلی دخترعمو بیشترین آسیب را می بیند.