مطالعه هنرهای کاربردی در ساختار معماری گنبد سرخ مراغه

بناهای آرامگاهی در ایران دوران اسلامی، پس از مساجد در شمار بیشترین آثار معماری قرار دارد. کمتر شهری در ایران وجود دارد که سهمی از چنین بناهایی را در اختیار نداشته باشد. این بناها دارای عناصر هنری و تزیینی گوناگونی بوده؛ که مطالعه آنها در شناخت سیر تحول هنرهای کاربردی حایز اهمیت است. شهرستان مراغه واقع در شمال غرب ایران یکی از مهمترین شهرهای ایران در حوزه مطالعات هنر و معماری ایرانی – اسلامی است. در این شهر بناهای آیینی – مذهبی مختلفی در دوران اسلامی ایجاد شده که امروزه تعدادی از آنها باقیمانده است. گنبد سرخ یکی از بناهای آرامگاهی باقیمانده از دوران سلجوقی در ایران بوده که از نظر مطالعات هنرهای کاربردی حایز اهمیت فراوانی است. پژوهش حاضر به شیوه میدانی و مطالعات کتابخانه ای که اساس آن روش توصیفی – تطبیقی و تاریخی میباشد به دنبال پاسخ به پرسشهای زیر است: 1 -در ساختار معماری گنبد سرخ، چه عناصر هنری و تزیینی به کار رفته است؟ 2 -آرایه های کاربردی به کار رفته در ساختار بنا، بیانگر چه مفاهیمی است؟ نتایج پژوهش نشان میدهد در ساختار معماری این بنای آرامگاهی – یادمانی، تزیینات و آرایه های مختلف چون آجرکاری، گچبری و کتیبه نگاری به کار رفته است؛ همچنین نتایج دیگر پژوهش نشان میدهد که مضامین برخی از آرایه های تزیینی نشانگر باورها و اعتقادات طراحان و حامی پیام برای نسلهای آینده است.