مبانی فقهی حقوقی تکالیف دولت در وجوب پیشگیری و کنترل بیماری های مسری (مطالعه موردی کرونا)

زمینه و هدف:

 موهبتی الهی و انکارنشدنی با عنوان صحت و سلامتی در خلقت و حیات بشر به ودیعه نهاده شده که ممکن است در بزنگاه هایی به مخاطره افتد. مقصود نوشتار کنونی از مخاطرات، عوامل تهدیدکننده ای هستند که تحت عنوان بیماری‏های واگیردار در ایجاد خطر موثرند. پس از شیوع انواع بیماری های واگیردار از قبیل سل، وبا، طاعون و برخی بیماری‏های خطرناک از قبیل مالاریا، حصبه، ایدز، هپاتیت و ابولا درگذشته، امروزه تکثیر سریع ویروسی مرگبار بنام «کرونا» موضوع جدید و جدی جامعه پزشکی شده است. برای تامین سلامتی مردم، مبانی متقن و مستدل فقهی - حقوقی برای ایجاد تکلیف بر ذمه دولت اسلامی در وجوب پیشگیری و کنترل شیوع بیماری کرونا قابل تصور است که هدف از نگارش این مقاله، با استناد به ادله و قواعد فقهی- حقوقی، و آرای فقیهان، بیان وظایف دولت در این زمینه است.

قوام این نوشتار همچون سایر مطالعات فقهی و حقوقی، بر مبنای داده‏های مستخرج از نظام فقه و حقوق استوار گشته و روش تحقیق نیز توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر واکاوی دیدگاه های فقیهان امامیه و آرای حقوق دانان است.

دولت در نظام حقوقی و سیاسی اسلام، به تمام ارکان حاکمیتی اعم از تقنینی، اجرایی و نظارتی اطلاق می شود که در زمینه تامین امنیت، رفاه و سلامت مردم، به موجب رابطه استناد، ادله فقهی و حقوقی متقن، وظیفه تامین سلامت آحاد جامعه را دارا است.

ملاحظات اخلاقی:

 ضمن رعایت امانت داری در تحلیل، ملاحظات مربوط به اخلاق در پژوهش و نیز امانت در استناد به متون و ارجاع به منابع رعایت گردید.

در فقه امامیه و قوانین ایران، عقلا و شرعا می‏توان براساس ضوابطی روشن تحت عنوان رابطه استناد، تکالیف و مسئولیت هایی مشخص و مستند به ادله اربعه و قواعد فقهی در وجوب پیشگیری و کنترل بیماری های مسری خصوصا کرونا برای دولت اسلامی قایل شد.