بررسی باروری پسامرگ در حقوق تطبیقی

باروری پسامرگ به روشی از باروری مصنوعی گفته می شود که با استفاده از گامت فرد متوفی صورت گیرد. این نوع باروری مباحث و چالش های اخلاقی و حقوقی بسیاری را برانگیخته است. کشورهای مختلف دنیا رویکردهای قانونی متفاوتی نسبت به این نوع باروری، شرایط دستیابی و آثار آن دارند. این پژوهش سعی دارد با استفاده از مطالعه تطبیقی حقوق کشورهای دنیا، رویکرد های مختلف قانونی به این پدیده را معرفی کرده و راه کارهای گوناگون موجود و نقاط ضعف و قوت هریک را تبیین نماید.

مواد و روش ها: 

این پژوهش با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی به مطالعه تطبیقی حقوق کشورهای خارجی و شناخت تکنیک ها و راه کار های حقوقی گوناگون درخصوص باروری پسامرگ، شرایط دستیابی و آثار آن می پردازد. به این منظور، مطالعه حقوق کشورهای ایران، فرانسه، یونان و انگلیس مورد تاکید قرار می گیرد.

یافته ها: 

در ایران، با توجه به نقص قانونی موجود و اختلاف نظر عمیق فقها و مراجع تقلید، رویه های گوناگونی در مراکز درمانی پدید آمده و موجب طرح پرونده های قضایی متعددی در این خصوص در دادگاه ها شده است. هریک از این کشورها رویکرد متفاوتی به باروری پسامرگ دارد و به ترتیب دارای وضعیت ابهام قانونی، ممنوعیت کامل، تجویز محدود و تجویز گسترده و آزادانه این نوع باروری می باشند.

ملاحظات اخلاقی: 

در تمامی مراحل نگارش این پژوهش، اصول اخلاقی پژوهش به ویژه رعایت اصالت متن، صداقت، رازداری و امانت داری رعایت شده است.

نتیجه گیری: 

از نظر نگارنده، دلایل اخلاقی و حقوقی مخالفان باروری پسامرگ به ویژه حق کودک بر برخورداری از پدر و مادر نظریه ممنوعیت این نوع باروری را تقویت می نماید. همچنین تجویز باروری پسامرگ در مدت عده وفات که از سوی برخی فقها مورد تایید قرار گرفته است، به دلیل دشواری و حساسیت تصمیم گیری و انجام باروری در دوره سوگ و مدت کوتاهی پس از فوت همسر قابل انتقاد است. در هر حال، تجویز این عمل توسط قانون گذار ایران نیازمند ابداع، شفافیت و صراحت قانونی درخصوص شرایط دسترسی و آثار آن در زمینه نسب و ارث کودک متولد می باشد.