بررسی تاثیر زمان برداشت و روش خشک کردن بذر بر کیفیت جوانه زنی بذر پیاز

به منظور تعیین بهترین زمان برداشت و روش خشک کردن بذر پیاز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان در سال 1393 اجرا گردید. فاکتورها شامل دو نوع پیاز (توده بومی درچه اصفهان (روز بلند) و رقم تگزاس ارلی گرانو 502 (روز کوتاه)، زمان برداشت بذر در پنج سطح شامل (کپسول سبز، کپسول زرد، پنج درصد شکافته شدن کپسول ها، 50 درصد شکافته شدن کپسول ها و 100 درصد شکافته شدن کپسول ها) و روش خشک کردن بذر در دو سطح (سایه خشک و آفتاب خشک) بودند. صفات اندازه گیری شده شامل درصد و سرعت جوانه زنی، وزن هزار دانه و صفات طولی و وزنی گیاهچه پیاز بود. نتایج نشان داد که همه صفات به جزء وزن هزار دانه تحت تاثیر تیمار ها قرار گرفتند. در توده بومی درچه، بیشترین درصد جوانه زنی (96 درصد) در برداشت دوم و پنجم و روش سایه خشک و بیشترین سرعت جوانه زنی (34/1) در برداشت سوم و سایه خشک به دست آمد. در رقم تگزاس ارلی گرانو، بیشترین درصد جوانه زنی (5/94 درصد) در برداشت دوم و روش سایه خشک و بیشترین سرعت جوانه زنی (92/0) در برداشت چهارم و سایه خشک به دست آمد؛ که با برداشت دوم تفاوت معنی دار نداشت. در رقم تگزاس ارلی گرانو بیشترین مقادیر صفات طول بوته، طول ساقه چه و طول ریشه چه (به ترتیب 88/53 سانتی متر، 22/16 سانتی متر و 84/37 سانتی متر) به زمان برداشت سوم و روش سایه خشک اختصاص داشت. در هر دو رقم پیاز، کمترین مقادیر هر یک از صفات اندازه گیری شده مربوط به مرحله اول برداشت و روش آفتاب خشک بود. مطابق این نتایج، مرحله دوم برداشت (کپسول زرد) با روش سایه خشک، بهترین زمان برداشت بذر پیاز است که از ریزش بذر ناشی از تعویق برداشت تا رسیدگی کامل همه چتر ها و کپسول و افت شدید عملکرد جلوگیری می کند.