تحول جایگاه اجتماعی زنان قالیباف منطقه سلطان آباد تحت تاثیر فعالیت شرکت زیگلر

سلطان آباد نام یکی از مناطق مشهور قالیبافی ایران است که بعدها به اراک تغییر نام یافت و در گذشته فرش هایی به سبک روستایی در این منطقه تولید می شده است. در دوره قاجار با فراهم آمدن زمینه فعالیت شرکت های چندملیتی مانند زیگلر در این منطقه، سلطان آباد به یکی از قطب های تولید و صادرات فرش ایران تبدیل می شود. این روند موجب تغییر سبک قالی این منطقه از روستایی به شهری می شود و شیوه تولید از تولید برای خود(خودفرمایی) به تولید طبق سفارش (کارفرمایی)تغییر پیدا می کند. در این میان زنان که وظیفه بافت این قالی ها را به عهده داشته اند با رونق بازار فرش منطقه خود، نقش اقتصادی و اجتماعی جدیدی می یابند. اما برخلاف رشدی که باتوجه به رونق اقتصادی و اشتغال و درآمدزایی برای قالیبافان انتظار می رفت، این تحولات، تاثیراتی متفاوت بر قالیبافی این منطقه و در نتیجه جایگاه اقتصادی و اجتماعی زنان قالیباف سلطان آباد برجای می گذارد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به جستجوی آن تاثیرات پرداخته شده است نتایج نشان می دهد در مسیر گذار از خویش بافی(خودفرمایی) به سفارش بافی(کارفرمایی)، آزادی و احساس زن قالیباف را نسبت به رنگ پردازی و نقش اندازی قالی خود نادیده گرفته و اختیار وی در خلق و آفرینش قالی اش از وی سلب شده است میتوان اینگونه بیان کرد که تحولات اجتماعی و اقتصادی این دوره نهایتا منجر به عدم تحقق حقوق اقتصادی و اجتماعی زنان قالیباف این منطقه و تنزل شان اجتماعی حرفه قالیبافی شده است که کم و بیش تاکنون ادامه دارد.