نقش بوم شناختی ارتفاع از سطح دریا بر ویژگی های کمی توده های بلوط سیاه (Quercus macranthera Fisch. & C.A.Mey. ex Hohen) در جنگل ارسباران

ن    ناحیه رویشی ارسباران در شمال غرب کشور منبع ارزشمند تنوع زیستی و یکی از ذخیره گاه های زیست کره است که به دلیل تنوع ارتفاعی، تحت تاثیر اقلیم های مختلف بوده و از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از آنجا که عامل ارتفاع از سطح دریا به عنوان یکی از ویژگی های محیطی موثر بر زیستگاه گونه های گیاهی مطرح است این مطالعه با هدف بررسی نقش بوم شناختی ارتفاع از سطح دریا بر خصوصیات کمی درختان بلوط سیاه (Q. macranthera Fisch. & C.A.Mey. ex Hohen.) و تعیین بهترین دامنه ارتفاعی برای رویش طبیعی این گونه در جنگل های ارسباران انجام شد. سه توده با گونه غالب بلوط سیاه در سه طبقه ارتفاعی پایین (1400-1200 متر)، میانی (1600-1400 متر) و بالا (1800-1600 متر بالاتر از سطح دریا) انتخاب شدند. در هر طبقه ارتفاعی، سه قطعه نمونه به مساحت یک هکتار پیاده و مشخصات کمی تمام درختان شامل قطر برابر سینه، ارتفاع، قطر بزرگ و کوچک تاج اندازه گیری شدند. نرمال بودن داده ها با آزمون کولموگروف-اسمیرنوف تایید و مقایسه میانگین های مشخصه های مورد نظر با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه در سطح احتمال 0/05 و با استفاده از آزمون دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که از نظر قطر برابر سینه، ارتفاع درختان و سطح مقطع بین سه دامنه ارتفاعی اختلاف معنی داری وجود داشت، اما از نظر تراکم پایه ها در هکتار تنها بین دامنه ارتفاعی اول و دوم اختلاف معنی دار بود و همچنین از نظر تاج پوشش اختلاف معنی داری بین سه طبقه ارتفاعی حاصل نشد. طبقه میانی از نظر ویژگی های کمی مورد بررسی وضعیت مطلوب تری داشت. به این ترتیب نتایج نهایی این تحقیق نشان داد که طبقه ارتفاعی میانی (1600 -1400 متر) رویشگاه مناسب تری برای گونه بلوط سیاه در شرایط جنگل های ارسباران است و حفاظت بیشتر از توده ها در این دامنه ارتفاعی می تواند زمینه ساز ایجاد ذخیره گاه بذر برای تولید نهال های دانه زاد با کیفیت و جنگلکاری این گونه در منطقه باشد.