تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی جمعیت های ایرانی قارچ عامل خشکیدگی شمشاد خزری (Buxus hyrcana Pojark)

شمشاد خزری از معدود درختان پهن برگ همیشه سبز جنگل های شمال البرز است که متاسفانه در فهرست گونه های در معرض خطر قرار دارد. همچنین، اخیرا اغلب رویشگاه های شمشاد در شمال کشور به بیماری بلایت و خشکیدگی ناشی از قارچ Cylindrocladium buxicola مبتلا شده اند که خطر جدی برای بقا و تولید درختان شمشاد است. شناسایی ویژگی های جمعیت های این قارچ می تواند در گزینش استراتژی های مدیریت آن ارزشمند باشد. در این تحقیق با هدف افزایش اطلاعات درخصوص جمعیت های ایرانی قارچ عامل بیماری، خصوصیات فنوتیپی جدایه های C. buxicola بدست آمده طی نمونه برداری تصادفی از رویشگاه های شمشاد شمال کشور، ارزیابی و تنوع ژنتیکی این جدایه ها براساس نشانگر ژنومی rep، بررسی شد. با ارزیابی ویژگی های مورفولوژیکی (شامل شکل و میزان رشد پرگنه، اندازه و شکل کنیدیوم، طول پایه، شکل و اندازه وزیکول انتهایی) در 52 جدایه بدست آمده، تطابق ریخت شناسی تمام جدایه ها با گونه توصیف شده Calonecteria pseudonaviculata تایید گردید. بررسی شدت بیماری زایی 21 جدایه منتخب قارچی نشان داد این جدایه ها در گروه های بیماری زایی متفاوتی قرار دارند. آنالیز الگوهای باندی آغازگرهای ژنومی rep، نشان داد 21 جدایه های منتخب بیش از 95 درصد تشابه ژنتیکی داشته و در این سطح از تشابه به چهار گروه تقسیم شدند. جدایه های گروه های مختلف ژنتیکی در هر سه استان وجود داشتند. تمام جدایه های مورد مطالعه با قبول میزان تغییرات طبیعی درون گونه ای، متعلق به گونه اصلی C. pseudonaviculta بوده و خصوصیات اصلی و پایدار مورفو-فیزیولوژیک این گونه را داشتند. نظر به نرخ پایین تنوع میان جدایه ها، بنظر می رسد در کنترل این بیماری، استفاده از ارقام مقاوم مهمترین راهکار است.