تبیین شاخص های ماندگار مسکن بومی ایران با استفاده از نظریه داده بنیاد

امروزه با زدوده شدن رنگ بومی‌گرایی از مسکن ایرانی، ساخت ‌و سازهایی به چشم می‌خورد که از الگوی سنتی و بومی مسکن فاصله گرفته و بدین‌ترتیب ارزش‌ها و سنت‌های بومی در مسکن، زیر پا گذاشته شده ‌است. از طرفی، مسکن و محیط‌های مسکونی به عنوان انسانی‎ترین موضوع معماری، تامین‌کننده نیازهای متنوع انسان‌‌اند. لذا، پژوهش کیفی حاضر با شناخت حساسیت موضوع مسکن و تنزل کیفی مسکن معاصر، ضرورت پرداخت در این زمینه را با تکیه بر ارزش‌های مفهومی مورد توجه در معماری بومی میسر دانسته و با هدف ارایه شاخص‌های بومی در مسکن با استفاده از رویکرد گلیزری نظریه داده بنیاد انجام شده است. این پژوهش کاربردی، به صورت روش توصیفی - تحلیلی با استفاده از مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای صورت گرفته که برای این منظور نکات کلیدی تعاریف صاحب ‌نظران آشنا به حوزه بومی‌ به صورت هدفمند انتخاب و داده‌ها به صورت همزمان با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA10 به صورت مجموعه‌ای از کدگذاری‌های باز، انتخابی و نظری، تجزیه و تحلیل شده و شاخص‌های ماندگار در معماری مسکن بومی ایران معرفی ‌گردیدند. نتایج و یافته‌ها به شکل مقایسه‌ای نشان می‌دهند که بین مفاهیم انطباق یافته معماری بومی و سنتی و برخی از شاخص‌های مفهومی سنتی رابطه معنادار و به عبارتی همبستگی مثبت وجود دارد که بر این اساس از طریق تطابق مفاهیم سنتی با مفاهیم بومی و مطابقت این دو با شاخص‌های سنتی به شاخص‌های ماندگار بومی دست یافته شد. همچنین؛ مفاهیم معماری ‌بومی بنا به تعاریف و کارکردشان در چهار بعد اصلی زمینه‌ای، علی - مفهومی، علی - رفتاری و نمادین دسته‌‌بندی گردیدند.