هویت مکتوب شیعه

آل بویه از خاندان اصیل ایرانی و شیعی مذهب ساکن منطقه دیلمان ایران بودند که در دوره ضعف خلافت عباسی ادعای استقلال کرده و با حفظ اقتدار ظاهری، خلافت عباسی بغداد را تصرف کرده و به حکومت دست یافتند. این خاندان شیعی ایرانی نقش مهمی در حفظ و گسترش میراث حدیثی، فقهی و کلامی شیعه در ایران و عراق ایفا کردند و به تحکیم پایه ها و مبانی تشیع امامیه و ترویج آن پرداختند. یکی از راه های، پی بردن میزان توجه به مولفه های هویت شیعی این دولت، بررسی محتوایی منابع اصلی تاریخی است که در آن زمان به نگارش درآمده است. در میان منابع تاریخی آل بویه، کتاب «منتخب الانوار فی تاریخ الایمه الاطهار» از تالیفات ابن همام اسکافی، دارای اهمیت زیادی است و از منابع مهم دوران آل بویه به شمار می رود. این مقاله قصد دارد به این سوال پاسخ دهد که: انعکاس مولفه های هویت شیعی امامی آل بویه در کتاب منتخب الانوار اسکافی به چه میزان بوده است؟ کدام یک از مولفه های هویت شیعه امامیه بیشترین و کمترین انعکاس را در کتاب او داشته اند؟ بدین منظور با استفاده از روش تحلیل محتوا، داده ها در کتاب مورد نظر استخراج و نتایج تحقیق با رویکرد تفسیری مورد تحلیل و ارزیابی قرارگرفت. براساس یافته های پژوهش، در محتوای کتاب مورد نظر به مولفه های هویت شیعه امامیه به میزان زیادی توجه شده است و این مولفه ها همراه با نمادها و شاخص های مهم هویتی شیعه در کتاب مذکور بازتاب زیادی داشته اند و مورد تایید و تکرار قرار گرفته اند. بیشترین میزان تکرار و توجه در شاخص مربوط به امامان شیعی بازتاب داشته است.