روش‏ شناسی «قرآن‏ شناخت» (تفسیر معاصرانه قرآن‏ کریم) با رویکرد انتقادی

یکی از مهم‏ترین وظایف مفسران این است که در هر زمان، تفسیری از قرآن ارایه دهند که ضمن عدم انحراف از مسیر اصیل اسلامی، یارای عرضه اقناعی به دنیای معاصر و تبلیغ موثر در جامعه جهانی را داشته باشد. در همین راستا و با همین هدف، کتابی با عنوان «قرآن‏شناخت» در غرب به زبان انگلیسی برپایه گرایش عرفان و تقریب ادیان و مذاهب نگاشته شده است. ترجمه فارسی جلد نخست آن با عنوان «تفسیر معاصرانه قرآن‏کریم» نامبردار است. نظر به تازگی اثر و حساسیت موضوع، مقاله حاضر جزو نخستین پژوهش‏هایی است که با روش توصیفی- تحلیلی متمرکز بر مطالعه متن‏محور تفسیر معاصرانه، به روش‏شناسی و نقد آن پرداخته است. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که اثر یادشده ازروش تفسیری واحد و یکنواختی در سراسر متن بهره نبرده است؛ ونیز استفاده بی‏ضابطه از روایات و در پاره‏ای از متن، نادیده‏انگاری مبانی شیعه نیز مشاهده می شود. جستارحاضر، ضمن رد بیشتر ادعاهای سرویراستار در مقدمه، نقاط ضعفی را برای قرآن‏شناخت برشمرد؛ از جمله: ثابت‏نبودن صلاحیت نگارندگان جهت اجتهاد در گزینش و نگارش تفسیر، مشخص‏نبودن روش تفسیری، عدم اعتنا به روایات اهل‏بیت و تسامح با پلورالیسم دینی؛ همچنین عنوان «تفسیر معاصرانه» نیز به دلیل تسامح در تفسیرانگاری و فاصله متن با صفت معاصرانه، عنوان مناسبی شناخته نشد.