بررسی صفات فیزیولوژیک، درصد و اجزای اسانس دو زیرگونه مرزنجوش (Origanum vulgare subsp. gracile و O. vulgare subsp. hirtum) تحت تنش شوری

به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف شوری بر محتوای اسانس و برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دو زیر گونه مرزنجوش بخارایی (Origanum vulgare subsp. gracile (K.Koch) letsw.) و یونانی (O. vulgare subsp. hirtum (Link) letsw.) آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار و3 تکرار اجرا شد. تیمار تنش شوری با استفاده از کلرید سدیم در محلول غذایی هوگلند و در چهار سطح شاهد (بدون تنش)، و تنش های ملایم (شوری 30 میلی مولار)، متوسط (شوری 60 میلی مولار) و شدید (شوری 90 میلی مولار) اعمال گردید. براساس نتایج، تحت تنش شوری شاخص های رشدی، کاروتنویید کل و شاخص کلروفیل کاهش یافتند، اما فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و غلظت مالون دی آلدیید و پراکسید هیدروژن در هر دو زیرگونه افزایش پیدا کردند. وزن تر و خشک، کاروتنویید، پراکسید هیدروژن و فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز در مرزنجوش یونانی بیشتر از زیر گونه بخارایی بدست آمد. درصد و اجزای اسانس نیز تحت تاثیر شوری قرار گرفتند. با افزایش شوری، درصد اسانس نسبت به شاهد افزایش یافت و بیشترین مقدار آن (0.8%) در تنش ملایم بدست آمد. 35 ترکیب از دو زیرگونه مرزنجوش شناسایی شد. کارواکرول (72-30%: کارواکرول زیرگونه یونانی بیشتر از بخارایی)، گاما- ترپینن، کارواکرول متیل اتر و پارا-سیمن ترکیب های غالب هر دو زیرگونه بودند. نتایج این پژوهش برتری مرزنجوش یونانی نسبت به بخارایی را از لحاظ تحمل به تنش شوری و همچنین عملکرد کمی و کیفی نشان داد.