ارزیابی شاخص هیدرومدول آبیاری به منظور کاهش تاثیر تنش خشکی و مصرف بهینه آب در گیاهان عمده الگوی کشت اراضی دشت هنام

بهره برداری پایدار از منابع آب، شناخت شرایط موجود، نحوه تخصیص و بهره برداری از آب امری اجتناب ناپذیر است. به همین منظور، الگوی کشت و منابع آبی حدود 913 هکتار از اراضی آبی دشت هنام الشتر استان لرستان در سال 1396 با استفاده از پیمایش زمینی و تصاویر ماهواره ای شناسایی شدند. همچنین، واحدهای هم آب تفکیک و هیدرومدول آبیاری الگوی کشت هر واحد بر اساس راندمان آبیاری سطحی منطقه تعیین و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از الگوی کشت نشان داد که گیاهان غالب منطقه را گندم و جو (444 هکتار)، یونجه و شبدر (153 هکتار) و چغندرقند (40 هکتار) تشکیل می دهند. میانگین اطلاعات 15 ساله نشان داد که گیاهان یونجه و جو با حدود 11000 و 3900 متر مکعب آب در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین نیاز آبیاری را در بین گیاهان الگوی کشت دارا بودند. تعداد 19 واحد هم آب تفکیک شد که متوسط سالانه هیدرومدول آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاهان در این اراضی 1/26 لیتر بر ثانیه در هکتار تعیین شد. همچنین، بر اساس برآورد حجم آب تحویلی و متوسط راندمان کاربرد آبیاری منطقه (30 درصد)، متوسط شاخص هیدرومدول واحدهای 19 گانه به مقدار 0/86 لیتر بر ثانیه در هکتار تعیین شد. نتایج نشان دادند تعداد 12 واحد از واحدهای 19 گانه هم آب، حجم آب تخصیص یافته آن بیشتر از هیدرومدول تعیین شده و در 7 واحد آن کمتر از هیدرومدول آبیاری است. با توجه به هیدرومدول آبیاری تعیین شده و حجم آب مصرفی گیاهان الگوی کشت، امکان افزایش عملکرد و کاهش تاثیر تنش خشکی ناشی از کم آبیاری زیرحوضه فراهم شده و کارایی مصرف آب ارتقاء می یابد.