مطالعه تطبیقی شاخصه های کلیدی نظام اداره شرکت ها ‏در رویکرد شرق آسیا و حقوق ایران

«نظام اداره شرکت ها» به دلیل نقش خاصی که در حوزه شرکت های سهامی، به ویژه شرکت های سهامی حاضر در بازار بورس اوراق بهادار ایفا می کند، از چالش برانگیزترین موضوعات در عالم حقوق است. در میان رویکردهای مرتبط با «نظام اداره شرکت ها» در دنیا، سه مدل در بازار سرمایه کشورهای توسعه یافته شناسایی شده است: «انگلیسی-آمریکایی»، «اروپای قاره ای» و «شرق آسیا». در خصوص دو رویکرد نخست که از رواج بیشتری در دنیا برخوردارند، پیش از این مطالعاتی در ایران انجام گرفته، اما رویکرد سوم، تاکنون مورد توجه نبوده است. با توجه به آنکه در حقوق ایران، قانون الزام آور ویژه ای در خصوص «نظام اداره شرکت ها» وضع نشده است، مطالعه «رویکرد شرق آسیا» که در بیشتر ویژگی ها با آنچه در ایران وجود دارد، متفاوت است، می تواند به طراحی مدل ویژه «نظام اداره شرکت ها» در ایران کمک کند. پژوهش تطبیقی حاضر با روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته و اطلاعات گردآوری شده براساس مدل «نظام اداره شرکت ها» در «رویکرد شرق آسیا» و مقررات حقوق شرکت های سهامی ایران، بررسی شده است. مقایسه مقررات شرکت های سهامی ایران با «نظام اداره شرکت ها» در رویکرد شرق آسیا حاکی است که نظام حقوقی ما در شاخصه «شفافیت مالی»، گام های بهتری نسبت به آن رویکرد برداشته، اما دست کم در دو شاخصه «تعادل مدیریتی» و «منابع تامین مالی» از رویکرد یادشده عقب تر است و لازم است که قانونگذار ایران با نگاهی بومی گرایانه، در این زمینه مقرره گذاری کند و گام های موثری بردارد.