معیارهای ارتقای سرزندگی خلاق در فضاهای آموزشی مدارس ابتدایی از نگاه متخصصین

در جامعه سرزندگی خلاق افراد منجر به ارتقای کیفیت زندگی فردی و اجتماعی می شود و توجه به این موضوع و راهکارهای آن از اهمیت بالایی برخوردار است. ادبیات پژوهش بیانگر آن است که فضا و محیط طبیعی و انسان ساز در ایجاد سرزندگی خلاق و کیفیت رشد کودکان موثر بوده است و همچنین ارتقا و غنی سازی این فضاها می تواند در رشد فردی، آموزش، تعامل اجتماعی و عملکرد آنان نیز موثر باشد و فضاهای آموزشی مدارس ابتدایی به عنوان بستری مناسب، نقش مهمی در ارتقای سرزندگی خلاق آن ها به عهده دارد. در حالی که با توسعه روزافزون شهرهای بزرگ و کوچک، تمهیدات معمارانه در راستای تاثیر بر این امر مهم که بخش مهمی از زمان و محیط زندگی روزمره جوانان کشور  را در بر می گیرد، کم رنگ می باشد.

تاثیرگذارترین عوامل بر فرآیند سرزندگی خلاق کودکان در مدارس ابتدایی کدام است؟ چه رابطه ای میان مفاهیم کالبدی فضاهای آموزشی مدارس با مولفه های ارتقای سرزندگی خلاق وجود دارد؟

هدف از این پژوهش تبیین معیارهایی در راستای ارتقای سرزندگی خلاق دانش آموزان در مدارس ابتدایی می باشد.

در این پژوهش از روش تحقیق آمیخته (ترکیب کمی و کیفی) و روش پیمایش اکتشافی دلفی استفاده شده است. مرحله اول این پژوهش، مصاحبه باز پاسخ با متخصصین در حوزه سرزندگی خلاق را در بر می گیرد. سپس با کمک تکنیک کدگذاری باز و محوری و تشکیل جدول هدف-محتوی، پرسش نامه محقق ساخت شکل گرفت که طی دو مرحله توسط متخصصان تکمیل شده است. جامعه مورد مطالعه اکثریت متخصصین در رشته معماری و سایرین متخصصین شهرسازی و روان شناسی بوده و از طریق روش نمونه گیری شبکه ای(گلوله برفی) و حجم نمونه از طریق اشباع نظری که 20 نفر را در بر می گیرد، به دست آمد. نتایج مستخرجه بر اساس تحلیل عاملQ  به دست آمده است. درنهایت تاثیرگذارترین عوامل بر فرآیند سرزندگی خلاق از هر یک از صفات فضایی مشخص شده است.

نتایج این پژوهش بیان می کند که مفاهیم کالبدی-محیطی، ادراکی-تجربی، روانشناختی-ذهنی، اجتماعی و کارکردی محیط بر فضاهای آموزشی مدارس ابتدایی تاثیرگذار می باشد و مولفه های مربوط به هر یک از این مفاهیم از نگاه متخصصان بیان شده است.