الگوی غنا و تنوع اشکوب علفی در طول گرادیان ارتفاعی جنگل های بلوط ایرانی

درک الگوی مکانی تنوع و غنا گونه ای و عوامل موثر بر آن نتایج مهمی برای حفظ و مدیریت تنوع زیستی ارایه می دهد. در پژوهش حاضر تغییرات شاخص های غنا و تنوع گونه های علفی در طول گرادیان ارتفاعی (700 متر) جنگل های بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) تاف شهرستان خرم آباد بررسی شد. بدین منظور در هر طبقه ارتفاعی100 متری از دو قطعه نمونه 500 مترمربعی مستطیلی با توزیع تصادفی برای اندازه گیری ویژگی های فیزیوگرافی، متغیرهای خاکی و درصد تاج پوشش اشکوب درختی استفاده شد. در هر قطعه نمونه نیز از 3 زیر قطعه نمونه چهار مترمربعی تصادفی برای برداشت اشکوب علفی استفاده شد. پس از اندازه گیری ها، تغییرات غنا و تنوع گونه ای با استفاده از تحلیل همبستگی بررسی و مهمترین مولفه های محیطی تاثیرگذار نیز با استفاده از تجزیه مولفه های اصلی (PCA) مشخص شدند. طبق نتایج بین شاخص های غنا، تنوع و یکنواختی با تغییرات ارتفاع و شیب ارتباط معنی داری مشاهده نشد، در حالیکه بین شاخص های تنوع و یکنواختی با میزان تاج پوشش همبستگی منفی مشاهده شد. برخلاف عدم رابطه بین شاخص های تنوع و یکنواختی با متغیرهای خاکی، شاخص های غنا با میزان رس و سیلت همبستگی مثبت و با مقادیر کربن آلی، پتاسیم، نیتروژن و ماسه همبستگی منفی نشان دادند. نتایج PCA نیز مقادیر پتاسیم، فسفر، کربن آلی، رطوبت اشباع، اسیدیته، ارتفاع از سطح دریا و تاج پوشش را مهمترین عوامل تاثیرگذار منطقه معرفی نمودند. بنابراین علی رغم عدم وجود الگوی مشخص در شاخص های غنا و تنوع گونه ای، میزان تاج پوشش از عوامل تاثیرگذار بر شاخص های تنوع و یکنواختی و متغیرهای خاکی از عوامل تاثیرگذار بر شاخص های غنا می باشد.