تحلیل شبکه معنایی حرف «حتی» در قرآن با رویکرد معناشناسی شناختی

حرف «حتی» در قرآن با بسامد چشمگیر برای نشان دادن انتهای غایت فرضی به‌کار رفته است و درواقع روند شکل‌گیری نقطه پایان را نشان می‌دهد. اما کارکرد حتی در آیات قرآن به همین معنای پیش‌نمونه‌ای منتهی نمی‌شود، بلکه با قرار گرفتن در ساختارهای مختلف، شبکه‌ای از معانی متعدد را کدگذاری می‌کند. نوشتار حاضر با رویکرد معناشناسی شناختی و به روش توصیفی تحلیلی به بررسی و استخراج شبکه معنایی مفهوم‌سازی‌شده با حرف حتی در آیات می‌پردازد. بررسی کیفیت و عملکرد این حرف در آیات قرآن نشان می‌دهد، حرف حتی در ساختارهای مختلف، معانی متفاوتی را تبیین کرده که همه در معنای پیش‌نمونه‌ای آن اشتراک مفهومی می‌یابند، بر این اساس، اولین شاخه از شبکه مفهومی این حرف، شاخه هم‌معنایی است که با دو واژه «کی» و «الا» مشتراکات معنایی یافته است. دومین شبکه شعاعی این حرف، معانی ثانویه استعاری هستند که از جمله این معانی «تجمع»، «انتقال»، «پوشش» و...بوده‌ است و شاخه سوم حتی نوعی وظیفه طرح‌واره‌سازی را به‌عهده گرفته که طرح‌واره‌های حجمی، حرکتی، قدرتی و جهتی را تصویرسازی کرده است که با شواهد قرآنی بررسی شد.