بررسی خاک دیرینه کالکریتی در سازند شوریجه؛ نمونه ای از برش قرقره در شرق حوضه رسوبی کپه داغ

سازند شوریجه (ژوراسیک پسین- کرتاسه پیشین)، در شرق حوضه رسوبی کپه‏ داغ، از رخساره ‏های آواری تشکیل شده و افزون بر آن، خاک دیرینه از نوع کلسی سول نیز در این سازند شناسایی شده‏ است. کلسی‏سول‏های برش قرقره دارای شکل های درشت ریختار و ریزریختار ویژه‏ای هستند به طوری که وجود غالب ریز بافت بتا بیانگر فعالیت‏ ریزجانداران در تشکیل کالکریت‏های این برش است. خاک های دیرینه این برش در معرض فرآیندهای حفاری موجودات، سیمانی شدن و پیریتی شدن قرار گرفته ‏اند. فشار دی اکسید کربن دیرینه در این برش 10/2237 تا ppmv 08/2981 اندازه گیری شده ‏است که حدود 99/7 تا 65/10 برابر مقدار کنونی است و با مقادیر مدلسازی شده برای این زمان همخوانی دارد. افزون بر فعالیت‏های زیست زا، نوسان های سطح ایستابی در پهنه مخلوط نقش مهمی در تشکیل خاک های دیرینه کلکریتی سازند شوریجه در برش قرقره داشته ‏اند.