مطالعه ساختاری بیانیه گام دوم انقلاب با تاکید بر تقابل های دو گانه

بی‌شک بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی انعکاس منظومه فکری بزرگ‌ترین انقلاب قرن بوده و تحلیل و تبیین آن نیازمند رویکردهای گوناگونی است. استفاده از ایده‌های زبان‌شناسی ساختارگرا، به‌ویژه تقابل‌های دوگانه به منظور تحلیل ساختار شکل‌گیری معنا می‌تواند یکی از این رویکردها باشد؛ از جمله برجسته‌ترین این نظریه‌ها، نظریه ساختارگرایی است که در پی پیدایش دانش زبان‌شناسی نوین پدید آمد و به علوم دیگر به ویژه علوم اجتماعی راه یافت. در ساختارگرایی اصول ژرف ساختار تقابل‌های دوگانه بسیار حایز اهمیت است. کشف تقابل‌های دوگانه یک متن، یکی از خوانش‌ها و استراتژی‌های عمومی تفسیر متن و یکی از اصلی‌ترین روش‌های راه‌یابی به متن و معناست که با هدف تحلیل و تبیین عوامل ساختاری موثر بر گفتمان صورت می‌پذیرد زیرا واحدهای متن بر مبنای روابط متقابلی که با یکدیگر دارند، هویت می‌یابند. از این منظر، باید بن‌مایه‌های معنایی متن را در تقابل با یکدیگر تعیین‌کرد تا ایده‌های کلی که موجب تولید معنا در متن شده‌اند، مشخص شوند. بنابراین بررسی تقابل‌های دوگانه صرفا یک رویکرد ادبی نیست بلکه می‌کوشد تا در تفسیر و تبیین مفاهیم خوانندگان متن را یاری دهد. در فرایند خوانش و تحلیل متن تقابل‌های دو‌گانه اساسی استخراج و در یک چارچوب گنجانده شده و معنای متن از طریق چنین نظام ساختاری کشف و رمز‌گشایی می‌شود. هدف از این پژوهش تبیین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی از منظر تقابل‌های دوگانه با روش توصیفی-تحلیلی و تطبیقی است هر چند در مقدمه به خاستگاه و سیر تطور این نظریه پرداخته‌شده. یافتن این تقابل ها علاوه بر کمک به دریافت منظور اصلی گوینده، خواننده را با تفسیری متفاوت از گفتمان حاکم بر بیانیه آشنا می‌کند؛ که در نتیجه علاوه بر دست یافتن به معنای برخی مفاهیم به واسطه قطب مقابلشان، با استخراج شبکه هم طراز مثبت و منفی تلاش شده زنجیره‌های معنایی و ساختار حاکم بر آن در بیانیه تحلیلی شود .