ترکیب کاربری ها و سنجش اثرات آن در پایداری محله مبنا (مورد شناسی: محله ولنجک و دروس شهر تهران)

گوناگونی و تنوع کاربری ها از جمله عناصر کلیدی برنامه ریزی شهری معاصر به شمار می آید که به سبب مزایای اجتماعی ، اقتصادی و زیست محیطی آن از سوی الگو واره های نوین شهرسازی مورد استقبال و تاکید فراوان قرار گرفته است هدف اصلی این پژوهش ، مقایسه سطح پایداری محله ای شهری در دومحله برنامه ریزی شده (محله ولنجک و محله دروس) شهر تهران و جایگاه گوناگونی کاربری ها بر بهبود پایداری در دو محله مورد آزمون قرار گرفته است.

در این پژوهش ، با تاکید بر بعد شاخص های کیفی ، میزان شاخص های پایداری دو محله انتخاب شده ارزیابی می شود. مدل نظری ارایه شده ، براساس چارچوب پایداری محله ای بنا شده است. به همین منظور ، پرسشنامه ای با 30 سوال تدوین شد و پایداری محله ای ، براساس طیف پنج گزینه ای لیکرت توسط ساکنان ارزیابی شد. میزان آزمون آلفای کرونباخ (89/ 0) نیز روایی سوالات پرسشنامه را تا حد زیادی تایید می کند.

اطلاعات استخراج شده از پرسشنامه ، به روش تحلیل رگرسیون چندمتغیره ، آزمون تی و آزمون همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شد. فرضیه پژوهش مبنی بر مطلوب تربودن پایداری در محله دروس رد شد و میانگین امتیاز پایداری محله ولنجک با میانگین 3/81 و محله دروس با میانگین 4/52 میزان تفاوت پایداری دو محله را نمایان ساخت. در بررسی سایر فرضیه ها ، معناداری تاثیر عامل گوناگونی کاربری ها بر پایداری محله ای ، نیز ردشد.

نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که سطح پایین تنوع و تعدد کاربری ها در محله ولنجک نسبت به محله دروس ضمن افزایش میزان رضایت خاطر شهروندان ، آرامش محله ای بوده و در مقابل تنوع کاربری در محله دروس منجر به فزونی تراکم و جذب ترافیک گردیده است.نتایج تحقیق نشان می دهد اگرچه گوناگونی کاربری ها درکوتاه مدت دسترسی محلی را افزایش می دهد اما در بلند مدت منجر به جذب سفرهای ترافیکی ، ورود افراد غریبه به محله و ازبین رفتن محرمیت ، بالارفتن تراکم ساختمانی و افزایش جمعیت شده و به مرور سطح پایداری محله ای رو به تنزل می گراید.از این حیث ضروری است در تدوین ضوابط طرح تفصیلی به این مسیله توجه ویژه ای صورت گیرد.