بررسی عوامل خطرساز بیماری های غیرواگیر در مرحله پیش از دیابت: مطالعه قند و لیپید تهران

با توجه به اهمیت مرحله پیش از دیابت (Prediabetes) در افزایش بیماری های غیرواگیر، مقایسه دو وضعیت IFG و IGT از نظر وجود عوامل خطرساز این بیماری ها می تواند در شناخت بیشتر ویژگی های متابولیک این دو کمک کند.
4944 نفر از افراد 60-30 سال در جمعیت مورد مطالعه قند و لیپید تهران (TLGS) پس از کنار گذاشتن بیماران دیابتی و افراد سیگاری وارد آزمون شدند و براساس نتایج آزمون قندخون ناشتا و GTT با 75 گرم گلوکز و معیارهای WHO در یکی از 4 گروه IFG تنها (79 نفر)،IGT تنها (435 نفر)، IGT/IFG (وجود همزمان IGT وIFG،73 نفر) و دیابت تازه تشخیص داده شده (205 نفر) قرار گرفتند. 750 نفر از میان آنها که نه IFG، نه IGT و نه دیابت داشتند به روش تصادفی انتخاب و پس از تعدیل سن و جنس به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شدند. فشارخون، BMI،WHR و لیپیدهای سرم در افراد تمام گروه ها اندازه گیری شد. براساس معیارهای JNC VI،WHO و ATP III پرفشاری خون، چاقی عمومی، چاقی شکمی و مقادیر پرخطر لیپید تعیین شدند؛ سپس گروه ها براساس شیوع عوامل خطرساز قلبی و نیز میانگین مقادیر آنها مقایسه شدند.
در گروه IGT تنها، شیوع پرفشاری خون، چاقی عمومی، چاقی شکمی و نیز کلسترول تام، تری گلیسرید و LDL بالای سرم به میزان معنی داری از گروه شاهد بالاتر بود (P<0.001). در گروه IFG تنها، شیوع پرفشاری خون و تری گلیسرید بالای سرم نسبت به گروه شاهد بیشتر بود (P به ترتیب 0/004 و 0.03). در گروه IFG/IGT نسبت به گروه شاهد افزایش شیوع پرفشاری خون (48%، P<0.001)، چاقی عمومی (50%، P<0.001)، چاقی شکمی (75%، P=0.005) و تری گلیسرید بالای سرم (48%، P<0.001) از نظر آماری قابل توجه بود. از میان عوامل خطرساز، شیوع چاقی عمومی و شکمی در IGT نسبت به IFG (به ترتیب P<0.03 و P<0.04) افزایش داشت. در گروه IFG/IGT نسبت به گروه های IFG وIGT، شیوع چاقی (50%) به میزان معنی داری بیشتر بود (P به ترتیب 0.003 و 0.04). شیوع کلسترول تام و LDL بالای سرم در بیماران دیابتی تفاوت معنی داری با گروه IFG و IGT نداشت. گروه IFG/IGT به جز شیوع تری گلیسرید بالای سرم در بقیه موارد تفاوت معنی داری با گروه دیابت نشان نداد.
بالاتر بودن شیوع بعضی از عوامل خطرساز بیماری های غیرواگیر در IGT نسبت به IFG می تواند توجیه کننده تفاوت شیوع بیماری های قلبی عروقی در این دو گروه باشد. همچنین عدم تفاوت میان دیابتی ها و پیش دیابتی ها در شیوع بعضی از عوامل خطرساز بیانگر لزوم توجه به مرحله پیش دیابت از نظر پیشگیری از عوارض بیماری های غیرواگیر به ویژه بیماری های قلبی عروقی است.