واکاوی همدیدی و ترمودینامیکی وقوع طوفان های تندری در فلات ایران

در پژوهش حاضر به واکاوی همدیدی و ترمودینامیکی وقوع طوفان های تندری در فلات ایران پرداخته شد. بدین منظور از داده های مربوط به روزهای همراه با طوفان تندری 20 ایستگاه همدید و داده های hgt، omega و shum در دوره آماری (2010-2015) استفاده شد. سپس با استفاده از نرم افزار GrADS نقشه های همدیدی لازم در سطح مختلف جو تهیه و تحلیل گردید. جهت بررسی ترمودینامیکی نیز از نمودارهای Skew-t و شاخص های CAPE و PWAT استفاده شد. نتایج نشان داد که از نظر ماهانه، از شهر جیرفت در استان کرمان به سمت عرض های بالا در ماه های آوریل و می، بیشترین فراوانی طوفان تندری وجود دارد و به طرف عرض های پایین تر از ماه دسامبر تا فوریه فراوانی طوفان های تندری بیشتر است. از نظر فصلی نیز در نیمه شمالی منطقه مورد مطالعه بیشترین رخداد در فصل بهار و در نیمه جنوبی منطقه، بیشترین رخداد در زمستان اتفاق می افتد در مجموع در همه مناطق مورد مطالعه در طول سال کم و بیش رخداد طوفان تندری وجود دارد. نتایج حاصل از واکاوی همدیدی نیز نشان داد که در روزهای همراه با طوفان تندری، امگای منفی و صعود و ناپایدار هوا حاکم بوده و از سوی دیگر، نفوذ رطوبت به جو منطقه و قرارگیری در زیر سرد چال ها و جلوی ناوه، شرایط را برای رخداد این پدیده فراهم می کند. بررسی نمودارهای skew-t و شاخص های CAPE و PWAT نیز بیانگر وجود رطوبت بیشتر در روز طوفان نسبت به روز قبل از طوفان و ناپایداری ناشی از صعود همرفتی شدید (حدود دو برابر) در روز رخداد طوفان تندری است.