بررسی مولفه های اجتماعی و تربیتی در اشعار شاعران شاخص ادبیات کود ک و نوجوان (با تکیه بر آثار اسدالله شعبانی، جعفر ابراهیمی و افسانه شعبان نژاد)

ادبیات کودک نقش مهم و موثری در پرورش کودکان و نهادینه کردن ارزش‌های تربیتی، اخلاقی و اجتماعی دارد. شعر کودک بخش اساسی این نوع ادبیات را تشکیل می‌دهد و به‌عنوان یکی از ابزارهای تربیتی در این میان نقشی مهم ایفا می‌کند. بیان مناسب مضامین تربیتی و مفاهیم ارزشی در قالب شعر نقش انکارناپذیر و به‌سزایی در شکل دادن به شخصیت، ذهن و جهان‌بینی کودک دارد، لیکن یکی از گسترده‌ترین و زیباترین انواع ادبی کودک در ایران، به‌ویژه در دوره معاصر، جلوه ادبیات تعلیمی در آثار کودک است. به گونه‌ای که بسیاری از شاعران کودک‌ونوجوان از میان انواع ادبی به این نوع ادبی توجه شایانی کرده‌اند. «اسدالله شعبانی»، «جعفر ابراهیمی» و «افسانه شعبان‌نژاد» از شاعران شاخص و مطرح حوزه ادبیات کودک‌و‌نوجوان هستند که به نقش و اهمیت این مفاهیم پی برده و از آن به‌عنوان ابزاری برای پرورش نسلی پویا، توانمند و ژرف‌اندیش بهره گرفته‌اند. هدف پژوهش حاضر بررسی و بازنمایی عناصر و مولفه‌های اجتماعی و تربیتی در آثار و اشعار شاعران یاد شده است. پژوهش پیش رو مطالعه‌ای نظری است که به شیوه پژوهش کتابخانه‌ای و روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، اشعار شاعران مورد مطالعه مبتنی بر مضامین و مولفه‌های تعلیمی برجسته و قابل‌پژوهش در حوزه شعر کودک ازجمله: همدلی، نوع‌دوستی، صلح‌طلبی، روحیه تلاشگری و وطن‌دوستی است و مفاهیم اجتماعی-تربیتی ازجمله مفاهیم کاربردی این سه شاعر است.