مطالعه تزیینات نمای بیرونی بناهای قاجاری شهرستان کاشان

هویت فرهنگی و ملی ایران از قدیم بر وجوه زندگی ایشان نمایان بوده به عبارت دیگر ورودی ها، ازجمله بخش های مهم ساختمان ها هستند که در قالب درب و سردر ساخته می شوند. سردر از عناصر معماری است که قابلیت بیان اعتقادات سازنده بنا را دارد. دوره قاجار دوره نوآوری و تحولات جدید در هنر و معماری ایران بود؛ ازجمله این تحولات، رابطه زیاد با غرب است که به دنبال آن تاثیرات مستقیمی بر هنر و معماری و به ویژه تزیینات بناها دیده می شود. مساله ای که این پژوهش بدان می پردازد، بررسی تزیینات و گونه شناسی درب و سردرهای بناهای تاریخی کاشان در دوره قاجار است. مطالعه موردی پژوهش، بناهای قاجاری شهرستان کاشان را دربر دارد. با توجه به مساله پیش گفته، هدف پژوهش حاضر مطالعه تزیینات وابسته به معماری در بناهای این دوره، خانه های سنتی شهرستان کاشان است؛ با توجه به این رویکرد، اطلاعات پژوهش حاضر، براساس پیمایش و برمبنای اطلاعات میدانی (عکس برداری) و البته مطالعات کتابخانه ای جمع آوری شده است. مهم ترین پرسش پژوهش تزیینات نما، سردر و درب بناهای بافت تاریخی کاشان چه فرمی و شامل چه گونه هایی هستند؟ نتایج پژوهش نشان داد ازمجموع مطالعه و تحلیل نمای فضای ورودی 23 بنای بافت تاریخی، سه نوع طرح تزیینی گیاهی، هندسی و حیوانی در تزیینات بنا شایع است و به لحاظ گونه شناسی، بنا ها عمدتا خانه های تاریخی هستند که ازمنظر معماری در دو گونه سنتی و تلفیقی قرار دارند و با توجه به تحولات سیاسی و اجتماعی رخ داده دوره قاجار در ایران، می توان ساخت و طراحی درب و سردرهای بافت تاریخی این شهر را در گونه تاریخی ساده و منقوش تفکیک نمود که به نظر نقش عامل اقتصادی و اجتماعی در آن اهمیت اساسی دارد.