اثربخشی آموزش حل مسئله بر خلاقیت و انعطاف پذیری شناختی در دبیران درس کار و فناوری

سازمان آموزش و پرورش باید تغییرات عمده ای را در درون خود ایجاد کند تا بتواند با تغییرات زودهنگام در جوامع اطلاعاتی، خود را هماهنگ کرده و پاسخگوی نیازهای افرد و جامعه باشد.

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش حل مسئله بر خلاقیت و انعطاف پذیری شناختی در بین دبیران درس کار و فناوری انجام شد.

این پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه و پیگیری انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دبیران زن درس کار و فناوری ناحیه 1 رشت در سال تحصیلی 1398-1399 به تعداد 146 نفر بود. برای نمونه گیری، تعداد 30 نفر دبیر داوطلب واجد شرایط که نمره کمتر از 120 در پرسشنامه های خلاقیت عابدی (1372) و کمتر از 80 در انعطاف پذیری شناختی دنیس و وندروال (2010) کسب کرده بودند، مشخص و سپس به صورت تصادفی در 2 گروه مطالعه وارد شدند. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه تحت مداخله آموزشی حل مسئله دزوریلا و گلدفرید (1971) قرار گرفت. به منظور بررسی میزان سنجش پایداری نتایج، 1 ماه بعد از اجرای پس آزمون از گروه های مورد آزمایش، آزمون پیگیری به عمل آمد. داده ها از طریق آزمون های آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بنفرونی و با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد.

نتایج نشان داد برای متغیر خلاقیت اثر گروه (001/0P˂ و 571/0Eta=)، اثر زمان (001/0P˂ و 613/0Eta=) و اثر متقابل گروه × زمان (0.001˂Pو Eta=0.608) معنادار بود. همچنین برای متغیر انعطاف پذیری شناختی اثر گروه (0.001˂Pو Eta=0.609)، اثر زمان (0.001˂P و Eta=0.653) و اثر متقابل گروه در زمان (0.001˂Pو Eta=0.612) معنادار بود. از طرفی نتایج آزمون تعقیبی بنفرونی حاکی از تفاوت معنادار میانگین های گروه آزمایش در مراحل پیش آزمون با پس آزمون 0.001˂P  و پیش آزمون با پیگیری 0.001˂P برای متغیرهای خلاقیت و انعطاف پذیری شناختی بود.

با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که برای افزایش خلاقیت و انعطاف پذیری شناختی در بین دبیران درس کار و فناوری می توان مهارت های آموزش حل مسئله را به کار برده و از اثرات ماندگار آن استفاده نمود.