بررسی پتانسیل پارک ملی و منطقه حفاظت شده ساریگل برای اکوتوریسم با استفاده از GIS

توسعه گردش گری در مناطق حفاظت شده، هم برای مدیریت منطقه و هم برای گردش گران مزایای فراوانی به همراه دارد. اما باید این مساله را در نظر داشت که انجام فعالیت های گردش گری بدون برنامه ریزی و مدیریت صحیح و بررسی توان منطقه، می تواند اثرات منفی بر منطقه حفاظت شده و تجارب گردش گران داشته باشد. هدف این مطالعه شناسایی مناطق مناسب و دارای توان، جهت گسترش و توسعه اکوتوریسم در مناطق حفاظت شده است. پارک ملی  و  منطقه حفاظت شده ساریگل، به عنوان یکی از مناطق تحت حفاظت کشور، از جذابیت های قابل توجهی برخوردار است.
 در این تحقیق با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP و  به کارگیری فن GIS به تعیین مناطق مناسب گردش گری پرداخته شده است. معیارهای به کار گرفته شده شامل شکل زمین، اقلیم، زیست گاه حیات وحش، تیپ و تراکم پوشش گیاهی و خاک منطقه می باشد.  نقشه توان اکولوژیکی منطقه به روش AHP  براساس این معیارها تولید شد. نقشه جذابیت منطقه نیز  با برداشت نقاط به وسیله GPS  و وزن دهی از طریق پرسش نامه و نرم افزار GIS به دست آمد. سپس این نقشه با نقشه توان اکولوژیکی منطقه، مقایسه و در نهایت مناطق مناسب و مستعد برای گردش گری و اکوتوریسم پهنه بندی شدند.
نتایج نشان می دهد که مناطق دارای پتانسیل بسیار بالا در قسمت های شامل غربی، شمال شرقی و جنوب غربی واقع شده است. مناطق با توان بالا هم مناطقی نظیر آبشار ایزی، سد اسفراین، دره گنجدان و دره بیدواز شامل می شوند. در نقشه جذابیت نیز بیش ترین جذابیت مربوط به قسمت های شمالی و بعضی قسمت های جنوبی منطقه مانند آبشار ایزی است. با مقایسه نقشه توان اکولوژیک و نقشه جذابیت، مشخص شد که اکثر مناطقی که دارای جذابیت بالا هستند برای توسعه اکوتوریسم هم دارای توان بالا می باشند. بنابراین، مشخص شد که قسمت های شمالی منطقه، آبشار ایزی و قسمت هایی از پارک ملی، قابلیت توسعه اکوتوریسم را دارند. این مناطق هم دارای توان اکولوژیکی و هم دارای جذابیت برای جذب گردش گر هستند.
توسعه گردش گری در منطقه حفاظتی ساریگل به نفع منطقه و محیط زیست بوده و سبب ارتقای سطح حفاظت و بهره برداری پایدار از استعدادها می گردد. اما بایستی در مناطق تحت حفاظت، حفاظت اولویت اول مدیریتی باشد و کاربری های مجاز دیگر از جمله گردشگری، تنها در صورتی قابل انجام هستند که با اهداف حفاظتی در تعارض نباشند.