ارزیابی اقتصادی بهره برداری از گیاهان دارویی مراتع علی آباد موسیری، کوهرنگ بختیاری

ششناخت گیاهان دارویی و ارزیابی اقتصادی بهره برداری از آنها، یکی از ملزومات اساسی تهیه طرح های مرتعداری چندمنظوره است. پژوهش حاضر، با هدف برآورد شاخص های اقتصادی بهره برداری از گیاهان دارویی مورد استفاده در مراتع ییلاقی علی آباد موسیری، واقع در کوهرنگ بختیاری، انجام شد. برای این منظور، در سال های 1397 تا 1399، ضمن نمونه برداری از پوشش گیاهی و اندازه گیری مقدار تولید اندام مورد استفاده گیاهان دارویی و مقدار علوفه گونه های مورد چرای دام، شاخص های اقتصادی با توجه به داده های جمع آوری شده، محاسبه شد. با توجه به نتایج، درآمد ناخالص بهره برداری از گیاهان دارویی شامل؛ موسیر (Allium hirtifolium)، بن سرخ (Allium jesdianum)، تره کوهی (Allium ampeloprasu)، پونه (Mentha longifolia) و آویشن دنایی (Thymus daenensis)، در یک دوره برداشت، 463974/116 میلیون ریال در هکتار، برآورد شد که پس از کسر هزینه های آشکار و پنهان بهره برداری، رانت اقتصادی حاصل از فروش گیاهان دارویی، 054342/40 میلیون ریال در هکتار در سال به دست آمد. ارزش مورد انتظار هر هکتار از مراتع منطقه از محل بهره برداری گیاهان دارویی نیز با در نظر گرفتن نرخ تنزیل 4/5 درصد در شهریورماه 1399، 714547/7 میلیون ریال در هکتار و از محل علوفه مورد چرای دام، 130050/1 میلیون ریال در هکتار برآورد شد که سهم گیاهان دارویی از کل ارزش مورد انتظار حاصل، 87 درصد است. همچنین اشتغال سالانه بهره برداری از گیاهان دارویی، در محدوده 300 هکتاری پراکنش گیاهان دارویی، سه نفر در سال، محاسبه شد. در مجموع، بهره برداری مبتنی بر اصول اکولوژیک از گیاهان دارویی، می تواند نقش مهمی در اقتصاد و اشتغال محلی ایفا کند.