تبیین تاثیر کیفیت فرایندهای هیئت مدیره بر عملکرد نقش های هیئت مدیره در شرکت های دولتی ایران

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر کیفیت فرایند‎های هییت مدیره بر عملکرد نقش های هییت مدیره شرکت های دولتی اجرا شده است.

پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نوع تحقیقات توصیفی است که به صورت پیمایش اجرا شده است. نمونه گیری پژوهش، بر اساس نمونه گیری در دسترس بود که از میان 543 شرکت دولتی، 127 شرکت برای بررسی انتخاب شد. برای تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری (SEM) با رویکرد حداقل مربعات جزیی (PLS) استفاده شد. برای اندازه گیری «تعارض شناختی» هییت مدیره، از پرسش نامه چینگ هوآت (2004)، برای سنجش فرایندهای «انسجام هییت مدیره»، «هنجارهای تلاش» و «به کارگیری مهارت ها و دانش»، سه پرسش نامه با لحاظ‎کردن پرسش نامه های تحقیقات پیشین و اعمال نظر خبرگان طراحی شد. همچنین، برای ارزیابی «عملکرد نقش های هییت مدیره» از پرسش نامه اصلاح شده ماگوبیا (2016) استفاده شد.

عملکرد نقش های هییت مدیره، به طور معناداری از طریق کیفیت فرایندهای گروهی تصمیم گیری هییت مدیره تحت تاثیر قرار می گیرد. همچنین، مشخص شد که بین فرایندهای هییت مدیره روابط علی معنادار و قوی برقرار است. افزون بر این، تعارض شناختی و انسجام هییت مدیره به طور غیرمستقیم و به واسطه دو فرایند هنجارهای تلاش و به کارگیری مهارت ها و دانش، بر عملکرد نقش های هییت مدیره تاثیر مثبت و معنادار دارند. از سوی دیگر، هنجارهای تلاش، فقط به طور غیرمستقیم و به واسطه فرایند به کارگیری مهارت ها و دانش بر عملکرد نقش استراتژیک هییت مدیره تاثیر مثبت و معنادار می گذارد، در حالی که هنجارهای تلاش، هم به طور مستقیم و هم غیرمستقیم بر عملکرد دو نقش کنترل و تامین منابع و خدمات تاثیر مثبت و معنادار دارد. بر اساس نتایج آزمون فرضیه های پژوهش، فرایند به کارگیری مهارت ها و دانش، بیشترین تاثیر را بر عملکرد هر یک از نقش های هییت مدیره می گذارد.

این پژوهش با آشکار ساختن زوایای جدیدی از رفتار عملکردی اعضای هییت مدیره، بر ضرورت بازنگری و اصلاح رفتار مدیران در سطح فردی و گروهی در اتاق هییت مدیره تاکید می کند.