بازخورد رهیافت های بزه دیده شناسی ثانویه در نظام کیفری ایران

هدف سیاست جنایی مشارکتی واکنشی یا ثانویه، دخالت‌ دادن مردم و نهادهای غیردولتی در فرایند کیفری، پس از وقوع جرم است. بزه دیدهشناسی ثانویه ضمن مطالعه جایگاه بزه دیده در فرایند کیفری، او را شایسته حمایت انگاشته و حمایت از او را، درگرو رفتار منصفانه جهت دسترسی به عدالت میداند. حساسیت موضوع حمایت از بزه دیده و ارتباط تنگاتنگ آن با فرایند کیفری، ضرورت توجه به نقش و جایگاه بزه دیده در این فرایند و تحقق سیاست حمایت از بزه دیده را نمایان میسازد. چرا که ارتکاب جرم و رخداد بزه دیدگی در واقع منجر به مراجعه بزه دیده به دستگاه عدالت کیفری می شود و بدینسان، بزه دیده بهعنوان دیگر کنشگر اصلی پدیده مجرمانه وارد فرایند کیفری میگردد. از این رو این پرسش اساسی مطرح میگردد که توجه به نقش و جایگاه بزه دیده تاثیراتی بر حقوق بزه دیدگی ثانویه در نظام کیفری ایران داشته است. در پاسخ فرضیه پژوهش بر این موضوع تاکید داشته است که توجه به نقش و جایگاه بزه دیده میتواند موجبات پیشگیری از بزه دیدگی ثانوی قربانیان جرم را فراهم سازد. در ایران به دلیل تقسیمبندی جرایم به قابل گذشت و غیر قابل گذشت، بسترهای مناسبتری برای دخالت بزه دیده در تعیین و نحوه اجرای مجازات مشاهده میشود. هر چند مشارکت بزه دیدگان در تعیین و نحوه اجرای مجازات در مواردی مثل قصاص، ممکن است منجر به تشفی خاطر آنان شود.