تاملی بر روایت «هل من ناصر ینصرنی»؛ سیر شکل گیری، واکاوی معنا و لفظ

بر اساس منابع تاریخی روایی، یکی از پیام های به جای مانده از امام حسین (ع)، «یاری خواستن» از مردمان زمانه خویش است که عالمان اخیر از آن با عبارت «هل من ناصر ینصرنی‏» یاد کرده اند. اما برخی در صحت انتساب این پیام به امام (ع) تردید کرده و آن را موضوع خوانده اند. نظر به اینکه مقوم حدیث بودن، ثبت آن در یکی از منابع حدیثی متقدم یا مشهور نیست و نیز این مضمون در بسیاری از منابع فریقین، به ثبت رسیده به گونه ای که می توان در آن ظن به صدور را که معیار اصلی صحت خبر است، دریافت حکم به روایت بودن جمله مذکور با ضوابط علمی، منطقی می نماید. این معنا را ابن اعثم، ابن طاووس و اربلی، با عباراتی نظیر: «ا ما من مغیث یغیثنا لوجه الله؟!...»، «هل من موحد یخاف الله فینا؟!...»، «ا ما ذاب یذب عن حرم رسول الله‏» و سرانجام مازندرانی و زنجانی به صورت: «هل من ناصر ینصر ذریه الطاهره البتول» روایت کرده و در سده اخیر، عالمان فراوانی با پیروی از طریحی آن را به صورت «هل من ناصر ینصرنی‏»، نقل کرده اند. این روایت با عرضه به برخی آیات و نیز سنت فعلی رسول خدا (ص) در یاری خواستن برای تقویت اسلام، هم چنین کمک خواهی امیرالمومنین (ع) برای اثبات خلافت بلافصل خود یا تقویت حکومت اسلامی در دوران زمامداری، تایید می شود. هم چنین در سنجش این روایت با دلیل عقل درمی یابیم تضادی بین این دو وجود ندارد؛ زیرا عقل مستقل به واسطه اینکه این روایت، حاوی یکی از مصادیق عدل، یعنی استنصار برای دین خداست، بر آن صحه می گذارد.