سیاست های انگلستان از نگاه اندیشمندان ایران و عثمانی در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی

ایران و عثمانی، در قرن نوزدهم میلادی به طور هم زمان، با برنامه های استعماری دولت انگلیس مواجه بودند که به دنبال گسترش نفوذ و تحکیم موقعیت خود در مقابل رقیبان استعماری مانند روسیه و فرانسه بود و همین امر موجب شد تا اندیشمندان دو جامعه در مورد مناسبات با دولت انگلیس تامل کنند و راهکارهایی را در این عرصه به دولتمردان خود ارایه دهند. نحوه رویکرد این اندیشمندان به سیاست های انگلستان مسئله ای است که در پژوهش حاضر با مطالعه موردی اندیشه های میرزا یوسف خان مستشارالدوله از ایران و نامق کمال از عثمانی بررسی تطبیقی خواهد شد. هر دو نفر آنها در نیمه دوم قرن نوزدهم به مناسبات با انگلستان توجه کردند؛ بنابراین، در پژوهش حاضر با مطالعه تطبیقی اندیشه های آنان، به این پرسش پاسخ داده می شود که دو اندیشمند مورد بحث در مورد مناسبات با دولت انگلستان چه ویژگی های مشترکی به لحاظ فکری دارند؟ حاصل پژوهش نشان می دهد که مشکلات همسان دو جامعه در عرصه بین المللی به رغم اختلاف های دو دولت، اندیشمندان آنها را به دیدگاه هایی مشترک در مورد انگلستان سوق داده بود.