بررسی تطبیقی رویه های ضدرقابتی در صنعت دارو در نظام های حقوقی ایران، اتحادیه اروپایی و ایالات متحده آمریکا : با تاکید بر کرونا

محصولات و خدمات دارویی، به علت اینکه با حق بر سلامت افراد در ارتباط است، به عنوان یکی از حوزه های مهم تجاری همواره دیده شده است که علاوه بر مباحث رقابتی، شاهد ابعاد سیاسی، اجتماعی و امنیتی بوده اند.

در پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی - تحلیلی به جمع آوری مطالب پرداخته شده است. ضمن این که این رویکرد به صورت تطبیقی در نظام های حقوقی ایران، اتحادیه اروپایی و ایالات متحده آمریکا انجام شده است.

رقابت در حوزه صنعت دارویی موجب کنترل قیمت محصولات دارویی، افزایش قدرت انتخاب مشتریان و کیفیت کالاها و خدمات دارویی می شود. با این حال، آنچه به ویژه در دو دهه اخیر در صنعت دارویی، جهان شاهد آن بوده است روند معکوسی بوده است و رفتارهایی از جمله ادغام صنایع دارویی، انحصار دارویی و کمک های دولتی به صنایع دارویی که می تواند از مصادیق رویه های ضدرقابتی باشد، بوجود آمده است که نهایتا به افزایش هزینه خدمات و محصولات دارویی برای بیماران و سیستم های ملی خدمات درمانی منتهی شده و می شود. با شیوع کرونا در سال 2019 میلادی، موضوع رویه های ضدرقابتی صنایع دارویی مجددا مطرح شده است. ملاحظات اخلاقی: در تمامی مراحل نگارش متن مقاله و اصلاح آن، اصول امانت داری، صداقت و اصالت متن مورد رعایت قرار گرفت.

نتیجه تحقیق حاضر آن است که اولا در سطح اتحادیه اروپایی بر مبنای بند 5 ماده 125 معاهده لیسبون، قانون گذاری در زمینه بخش های سلامت و تامین مالی آن ها اساسا به دولت های عضو واگذار شده است و همین موضوع نیز موجب شده است که در عرصه صنعت دارو نیز، دولت های عضو هر یک سیاست های مستقلی در این زمینه دارند. ثانیا بر مبنای تبصره یک ماده 3 قانون مربوط به مقررات امور دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی ایران، از آنجا که واردات و خرید و فروش دارو بدون اجازه وزارت بهداشت ممنوع شده است و از یک منظر دیگر، جرم انگاری برای این موضوع در نظر گرفته شده است، می توان یکی از مصادیق جرم ها را رویه های ضدرقابتی در صنعت دارو دانست. ثالثا انحصار دارویی، ادغام صنایع دارویی، کمک های دولت ها به صنایع دارویی برای اکتشاف واکسن کرونا از مهم ترین رویه های ضدرقابتی در صنعت دارویی است.