بررسی فیتوشیمیایی، آنتی اکسیدانی و مهارکنندگی آنزیمی عصاره های مختلف گیاه دارویی .Salvia hypoleuca Benth

گونه های مختلف جنس مریم گلی (Salvia)، گیاهانی هستند که از اسانس ها و عصاره های آنها در صنایع مختلف دارویی، غذایی و آرایشی به شکل گسترده ای استفاده می شود. Salvia hypoleuca Benth. یک گونه بومی این جنس در ایران است که اندام هوایی آن در مرحله گلدهی در تابستان 1399 از اطراف شهرستان الموت استان قزوین جمع آوری شد. در مطالعه حاضر محتوای فنل کل، فلاونویید، ساپونین و تانن، چهار عصاره هگزانی، اتیل استاتی، متانولی و آبی که با استفاده از روش ماسراسیون تهیه شده بودند، مورد بررسی قرار گرفته است. خواص آنتی اکسیدانتی این عصاره ها نیز با استفاده از روش های DPPH، ABTS، فسفومولیبدنیوم و کیلیت کنندگی آهن و قدرت مهارکنندگی آنزیم های آلفا-آمیلاز، آلفا-گلوکوزیداز و تیروزیناز با استفاده از روش اسپکتروفتومتری اندازه گیری شد. بر اساس نتایج به دست آمده عصاره اتیل استاتی به ترتیب با مقادیر 07/87 و 84/163 میلی گرم معادل گالیک اسید و ساپونین کوییلاجا بر گرم عصاره دارای بالاترین مقدار محتوای فنلی و ساپونینی بود. عصاره آبی این گیاه نیز با دارا بودن به ترتیب 97/33 و 34/5 میلی گرم معادل کویرستین و کتچین برگرم عصاره دارای بالاترین محتوای فلاونوییدی و تاننی متراکم بود. عصاره اتیل استاتی بالاترین قدرت به دام اندازی رادیکال های آزاد ABTS، فعالیت آنتی اکسیدانتی تام، قدرت کلیت کنندگی یون فروس و قدرت بازدارندگی فعالیت آنزیم های آلفا-آمیلاز، آلفا-گلوکوزیداز و تیروزیناز را از خود نشان داد. پتانسیل بالای عصاره اتیل استاتی در خواص بیولوژیکی نظیر آنتی اکسیدانتی و ضدرادیکالی، می تواند به محتوای بالای متابولیتی آن به ویژه، ترکیبات فنولی و ساپونینی مربوط باشد. به این ترتیب می توان نتیجه گرفت که این گیاه منبعی غنی از متابولیت های ثانویه فعال است که بهترین حلال استخراجی برای این ترکیبات اتیل استات می باشد. نتایج این تحقیق پتانسیل احتمالی گیاه S. hypoleuca را برای استفاده های دارویی، به ویژه برای مقابله با دیابت و بیماری های پوستی تایید کرد.